Jedną z możliwych form przeprowadzenia transakcji powszechnie stosowanych w obrocie jest zawarcie najpierw umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości, a następnie umowy przyrzeczonej sprzedaży nieruchomości. Powstaje wówczas problem, w którym momencie odprowadzić podatek od czynności cywilnoprawnych?
Obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, tj. z chwilą zawarcia każdej opodatkowanej umowy.
Zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność. Oznacza to, że podatek będzie musiał zostać zapłacony przy okazji drugiej wizyty u notariusza.
Podsumowując, należy stwierdzić, że samo zawarcie umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości oraz umowy warunkowej sprzedaży nieruchomości nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek ten powstaje z chwilą zamknięcia transakcji, tj. przy zawieraniu umów przenoszących własność nieruchomości lub umów przyrzeczonych sprzedaży nieruchomości.
Takie stanowisko potwierdził Naczelnik Urzędu Skarbowego w Łukowie, w piśmie z 15 czerwca 2007 r., nr PO/436/5/2007, gdzie czytamy:
„(…) Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2007r. Nr 68, poz. 450), obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Artykuł 3 ust. 2 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, że jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność.
Zatem w opisanym stanie faktycznym obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstanie z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność (…)”.
