Jakie konsekwencje podatkowe ma obniżka skierowana do określonego grona odbiorców

Sprawa dotyczyła spółki, która realizowała zadania własne gminy; polegało to na zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Przedsiębiorstwo przystąpiło do programu, którego celem była poprawa stanu wód powierzchniowych. W ramach programu spółka otrzyma dofinansowane do 45% kosztów kwalifikowanych inwestycji w formie bezzwrotnej dotacji. Po zakończeniu prac budowlanych i podłączeniu klienta do kanalizacji sanitarnej spółka wystawiała na niego fakturę VAT o wartości 100% poniesionych kosztów.

Po otrzymaniu dotacji spółka wystawiła klientowi korektę faktury, w której skorygowała wartość podłączenia o kwotę wynikającą z dotacji. Spółka twierdziła, że rabat udzielony klientowi nie stanowi dla niego przysporzenia z tytułu nieodpłatnego świadczenia i tym samym nie będzie miała obowiązku wystawienia deklaracji PIT-8C. Organ podatkowy uznał stanowisko za niewłaściwe.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że podatnik będący osobą fizyczną, któremu obniżono cenę za podłączenie budynku do zbiorczego systemu kanalizacyjnego, otrzymał nieodpłatne świadczenie. Z kolei dofinansowanie, czyli dotacja otrzymana przez spółkę, warunkowała obniżenie ceny, ale nie wiązała się z żadnym świadczeniem wzajemnym. Obniżenie ceny w analizowanej sprawie było świadczeniem, które nie było ogólnie dostępne. Tak więc obniżenie należności odpowiada pojęciu „świadczenia częściowo odpłatnego”. W sprawie nie doszło do udzielenia rabatu.

W zwykłej praktyce handlowej rabaty nie są niczym szczególnym, nie budą też wątpliwości podatkowych, dostępne są bowiem wszystkim klientom, po spełnieniu określonych warunków. Problem pojawia się, gdy krąg potencjalnych osób uprawnionych do rabatu zostaje w jakimś zakresie zawężony. Trzeba wówczas ustalić, kiedy dochodzi do skonkretyzowanego świadczenia na rzecz wybranych osób i czy przekroczono już granicę, która dzieli takie świadczenie od praktyk handlowych kierowanych do ogółu kontrahentów.

Zgodzić trzeba się bowiem z twierdzeniem, że charakter nieodpłatnego świadczenia powoduje, że powinno mieć ono charakter wyjątkowy, dostępny tylko dla jednej osoby albo dla określonego kręgu podmiotów. W przeciwnym razie nie reprezentuje żadnej wartości rynkowej, a co za tym idzie − nie prowadzi do przysporzenia, gdyż każdy może w równym stopniu z niego skorzystać. Taki często stosowany przez przedsiębiorców środek marketingowy nie powoduje więc powstania przychodu.

W dotychczasowym orzecznictwie organy podatkowe wskazywały, że samo uzyskanie rabatu nie przesądza o powstaniu przychodu z nieodpłatnego świadczenia. Jest ono bowiem nie tyle przysporzeniem majątkowym, co po prostu obniżeniem ceny. Aby jednak to obniżenie miało charakter handlowy, musi być dostępne dla ogółu kontrahentów.

Wyrok NSA z 2 lutego 2016 r., sygn. akt II FSK 3469/13

• Odwołanie pracownika z urlopu – jakich konsekwencji możesz się spodziewać
• 100 usprawnień dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców
• Pracownik parkuje służbowe auto pod domem i dojeżdża nim do firmy? Sprawdź, co z PIT