Fakturę za nocleg biegły sądowy wliczy do usługi głównej

Jeżeli koszty dojazdu i koszty noclegu, poniesione przez biegłego sądowego, są ściśle związane z wykonywaną przez niego usługą, polegającą na wydaniu opinii na zlecenie sądów, stanowiąc jeden z elementów kalkulacyjnych otrzymanego wynagrodzenia (część odpłatności za usługę), to składają się na całość świadczenia należnego od nabywcy usługi na równi z wypłacanym wynagrodzeniem.

Z wnioskiem o interpretację do ministra finansów wystąpił biegły sądowy, który dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą obejmującą również zakres rzeczoznawstwa technicznego. Za wykonane opinie na zlecenie sądów, prokuratur, policji, urzędów celnych i skarbowych oraz komorników, biegły wystawia faktury. Niektóre zlecenia wymagają dalekich od miejsca zamieszkania wyjazdów, co wiąże się z koniecznością wynajmowania pokoju hotelowego.

Koszt dojazdu jest naliczany według stawki 0,8358 zł/km, o ile zleceniodawca nie zastosuje stawki niższej, wynikającej z lokalnych przepisów. Biegły sądowy, który jest płatnikiem VAT, ujmuje usługi rzeczoznawstwa stawką 23% VAT. W fakturze wystawionej dla sądu rejonowego podatnik naliczył 23% stawkę VAT, do kosztu dojazdu naliczonego według stawki 0,50 zł/km oraz do wartości brutto otrzymanej w hotelu faktury VAT za nocleg. Faktura za nocleg jest wystawiana przez hotel na nazwisko i adres zamieszkania podatnika. Sąd (zleceniodawca) nie uwzględnił jednak naliczenia VAT na wystawionej przez biegłego fakturze w pozycji dojazd i nocleg.

Biegły zapytał więc ministra finansów, czy na wystawionej fakturze w ramach działalności indywidualnej, osoba fizyczna (biegły sądowy), czynnym podatnik VAT w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, powinien doliczać VAT w wysokości 23% do następujących pozycji na fakturze VAT, związanych z realizacją zlecenia indywidualnego (postanowienia) sądu:

1. koszt noclegu do wartości brutto
2. koszt dojazdu według stawki zryczałtowanej.

Biegły stwierdził, że powinien doliczać 23% VAT do kosztu dojazdu oraz do wartości brutto otrzymanej z hotelu faktury za nocleg. Zaznaczył, że nie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury dokumentującej nocleg związanej z realizacją zlecenia (postanowienia) sądu, gdyż faktura hotelu nie jest związana z jego działalnością gospodarczą. Jest to koszt ściśle związany z całością świadczenia wykonywanego na rzecz sądu.

Minister finansów przyznał racje podatnikowi. Podstawą opodatkowania jest bowiem wszystko, co stanowi wynagrodzenie (zapłatę), które dostawca towarów lub świadczący usługi otrzymał lub ma otrzymać od nabywcy, klienta lub osoby trzeciej z tytułu wykonanych czynności, łącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takich dostaw.

Podstawa opodatkowania obejmuje dodatkowe koszty, takie jak: prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi dostawca obciąża nabywcę lub klienta. Każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

Jeżeli koszty dojazdu i koszty noclegu, poniesione przez podatnika, są ściśle związane z wykonywaną przez niego jako biegłego sądowego usługą, polegającą na wydaniu opinii na zlecenie sądów, to koszty te składają się na całość świadczenia należnego od nabywcy usługi na równi z wypłacanym wynagrodzeniem.

Ponoszone przez biegłego sądowego koszty dojazdu według stawki zryczałtowanej oraz koszty noclegu jako wydatki niezbędne do sporządzenia opinii w związku z realizacją zlecenia zarówno sądu, jak również policji, prokuratury, komornika, urzędu skarbowego i celnego, CBŚ oraz podobnych instytucji, składające się na należne od nabywcy wynagrodzenie tytułem tej usługi, polegającej na wydaniu opinii, powinny być wliczane do podstawy opodatkowania i opodatkowane według stawki właściwej dla wykonanej usługi, tj. 23% stawką VAT.