Powództwo negatoryjne ma na celu ochronę własności, która została naruszona poprzez immisje pośrednie (np. uporczywy hałas, nieprzyjemny zapach dochodzący z nieruchomości sąsiedniej) lub bezpośrednie (np. wypas bydła na cudzym gruncie, wyrzucanie śmieci na cudzą nieruchomość).
Celem roszczenia negatoryjnego jest zakazanie naruszycielowi określonego zachowania się w przyszłości, jeśli towarzyszące okoliczności pozwalają sądzić, że naruszenia te nadal będą występować. Roszczenie negatoryjne obejmuje więc żądanie przywrócenia stanu zgodnego z prawem i zakazania dalszych naruszeń.
Ważne jest, że zwrot „przywrócenie stanu zgodnego z prawem” nie jest jednoznaczny z terminem „przywrócenie do stanu poprzedniego”. W doktrynie powstają na tym tle liczne rozbieżności interpretacyjne i spory. Otóż, jeśli „przywrócenie stanu zgodnego z prawem” będzie oznaczało również np. zakopanie bezprawnie wykopanego rowu, wówczas będziemy mieli tutaj do czynienia także z „przywróceniem do stanu poprzedniego”, dywagacje na ten temat można snuć bardzo długo.
