MSR 16 wprowadza zakaz amortyzacji środków trwałych w oparciu o przychody

Dotychczas zarówno MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe, jak i MSR 38 Wartości niematerialne i prawne przyjmowały za podstawę ujęcia amortyzacji wzorzec oparty na konsumowaniu przez jednostkę korzyści ekonomicznych. Oba standardy dopuszczały różne metody amortyzacji odzwierciedlające ten wzorzec.

Zmiana dokonana w maju 2014 r., która weszła w życie z początkiem 2015 roku wprowadziła jednoznaczny zakaz amortyzacji rzeczowych aktywów trwałych w oparciu o przychody. W odniesieniu do amortyzacji środków trwałych przypomniano, że metoda amortyzacji powinna odzwierciedlać tryb konsumowania przez jednostkę gospodarczą korzyści ekonomicznych ze składnika aktywów.

Metoda (wzorzec) amortyzacji oparta na przychodach polega na alokowaniu umarzalnej części rzeczowego składnika aktywów w zależności od generowanych przychodów w danym okresie. Mierzona jest jako proporcja łącznych przychodów prognozowanych na cały okres ekonomicznej użyteczności (useful life) danego składnika aktywów.

Zmienione przepisy wskazują, iż na poziom przychodów wpływa szereg innych czynników, z których nie wszystkie są powiązane ze sposobem użytkowania danego składnika aktywów. Przytaczane przykłady danych wejściowych lub procesów to:

a) prowadzenie sprzedaży;
b) zmiany wielkości sprzedaży;
c) ceny
d) inflacja.

Zgodnie z przyjętą poprawką przychody są odzwierciedleniem wzorca korzyści ekonomicznej generowanej w trakcie prowadzenia działalności, a nie korzyści konsumowanych w okresie użyteczności danego składnika aktywów. RMSR potwierdzała także, iż dopuszczalne jest zastosowanie degresywnej metody amortyzacji w celu odzwierciedlenia redukcji korzyści ekonomicznych generowanych przez dany składnik aktywów (np. przyszły spadek cen może wskazywać na jego techniczne lub ekonomiczne zużycie).

W przypadku zmian dla MSR 38 RMSR stwierdziła, że metoda amortyzacji aktywów niematerialnych oparta na przychodach jest niewłaściwa z tych samych powodów co w przypadku MSR 16. Niektóre wartości niematerialne i prawne, jak np. filmy lub gry komputerowe, generują zdecydowanie większe korzyści ekonomiczne we wczesnych latach, więc spółki medialne, stosując metodę amortyzacji opartej na przychodach zdecydowanie przyspieszają wielkość konsumowanych korzyści we wcześniejszym etapie umarzania składnika.

W odróżnieniu jednak do MSR 16 w odniesieniu do składników aktywów niematerialnych (czyli w ramach poprawki do MSR 38) uznano jednak, że w pewnych okolicznościach można uznać, iż zastosowanie metody amortyzacji opartej na przychodach będzie właściwe. Sytuacja taka wystąpi, jeżeli:

a) jednostka wykaże, że istnieje ścisły związek między przychodami a konsumpcją korzyści ekonomicznych ze składnika aktywów niematerialnych (highly colerated),
b) dany składnik aktywów niematerialnych jest wyrażony jako prawo do uzyskania określonej kwoty przychodów (kiedy jednostka osiągnie określoną kwotę przychodów, dany składnik aktywów niematerialnych wygaśnie) – przykład może stanowić prawo do wydobywania złota ze złoża lub pobieranie opłat za korzystanie z drogi dojazdowej, aż osiągnięty zostanie określony próg).