Jeśli kierownik jednostki uzna ujawniony błąd w sprawozdaniu za istotny, przez co nie można uznać sprawozdania sporządzonego i zatwierdzonego w poprzednich okresach za prawidłowe i rzetelne, to skutki jego poprawienia trzeba odnieść na kapitał własny jako zysk (stratę) z lat ubiegłych.
Sprawozdanie finansowe powinno wiernie i rzetelnie odzwierciedlać sytuację majątkową, finansową oraz wynik finansowy jednostki gospodarczej. W praktyce jednak uniknięcie nieprawidłowości związanych z jego sporządzeniem wydaje się wręcz niemożliwe. Większość tych nieprawidłowości zostaje ujawnionych już po sporządzeniu, podpisaniu a czasem nawet zatwierdzeniu sprawozdania finansowego.
Ujęcie korekty błędu popełnionego przy sporządzaniu sprawozdań finansowych za lata ubiegłe zależy od dwóch czynników:
-
czy sprawozdanie finansowe za ostatni rok zostało już sporządzone i zatwierdzone,
-
czy kwota błędu jest kwotą istotną.
Błąd uznaje się za istotny, jeśli niepoprawienie go wprowadziłoby czytelnika sprawozdania finansowego w mylną ocenę, co do sytuacji finansowej czy majątkowej podmiotu. Najczęściej wielkość błędu odnosi się do kluczowych wartości w sprawozdaniu finansowym np. za istotne uznaje się kwoty 1%-2% sumy bilansowej czy 0,5% - 1% przychodów ze sprzedaży.
Warto zauważyć, że nie stanowią błędu podstawowego:
Ujawnienie błędu istotnego wymaga uwzględnienia w rozliczeniach podatku dochodowego za lata podatkowe, w których błędnie ustalono wynik, a tym samym zmianę podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym, jeśli błąd był zwiany z kosztami uzyskania przychodu lub przychodami podatkowymi.
Jeśli stwierdzona nieprawidłowość nie będzie uznana za błąd istotny, skutki jej poprawy wpływają na wynik roku bieżącego. Wówczas zmiany ujmuje się w pozycjach tych przychodów i kosztów, których zdarzenia dotyczą.
Można także do skorygowania nieprawidłowości dokonać zapisów na kontach „Pozostałe przychody operacyjne” i „Pozostałe koszty operacyjne”. W takim przypadku nie zniekształca się wyniku finansowego dotyczącego najbardziej podstawowego rodzaju działalności operacyjnej jednostki - zysku ze sprzedaży.
Tabela. Zasady poprawiania błędów