Zmiany w gospodarce finansowej samorządów od 2016 r.

Data: 22-10-2015 r.

Przyjęta 25 czerwca 2015 r. ustawa o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw rozszerza zastosowania mechanizmu wspólnej obsługi w samorządach i gospodarce finansowej samorządów.

Tworzenie wspólnej obsługi pozwoli na uzyskanie dużych oszczędności (m.in. w wyniku lepszego wykorzystania posiadanych zasobów, zmniejszenia kosztów), sprzyjać będzie poprawie jakości procesów poprzez standaryzację, umożliwi także bardziej elastyczne zarządzanie jednostkami, czyli ogólnie ujmując, przyczyni się do usprawnienia sposobu działania służb publicznych.

Funkcjonujące obecnie samorządowe jednostki budżetowe zwane „ZEAS-ami” z dniem wejścia w życie przedmiotowej ustawy nie ulegną likwidacji. Artykuł 48 ustawy zmieniającej wprowadza okres przejściowy, nie dłuższy jednak niż 12 miesięcy, w którym to jednostki obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół i placówek utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego będą musiały być zlikwidowane lub muszą dostosować do nowych wymogów swoje działania i wewnętrzne procedury.

Tabela. Skrótowe przedstawienie zmian w zakresie ogólnie rozumianej gospodarki finansowej

zakres czynności	Według dotychczasowego stanu prawnego	Według znowelizowanych przepisów
Dysponowanie środkami publicznymi	kierownik jednostki	kierownik jednostki
Zaciąganie zobowiązań	kierownik jednostki	kierownik jednostki
Sporządzanie planu finansowego, dokonywanie zmian i zatwierdzanie	kierownik jednostki	kierownik jednostki
Odpowiedzialność za obowiązki z zakresu rachunkowości	kierownik jednostki	kierownik jednostki obsługującej
Odpowiedzialność z zakresu sprawozdawczości	kierownik jednostki	kierownik jednostki obsługującej
Dysponowanie środkami pieniężnymi, czyli realizacja wszelkich czynności o charakterze technicznym, wynikających z decyzji kierownika jednostki	kierownik jednostki, główny księgowy lub upoważniony pracownik	kierownik jednostki obsługującej
Główny księgowy w jednostce budżetowej	obowiązek zatrudniania	nie ma konieczności zatrudniania głównego księgowego, obowiązek zapewnienia tej funkcji będzie spoczywał na jednostce obsługującej
Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie braku kontroli zarządczej	kierownik jednostki	kierownik jednostki obsługującej
Odpowiedzialność za przeprowadzenie inwentaryzacji w przypadku powierzenia obowiązków z zakresu rachunkowości	osoba, która przyjęła prowadzenie obowiązków i odpowiedzialność w tym zakresie	osoba, która przyjęła prowadzenie obowiązków i odpowiedzialność w tym zakresie
Podpisywanie dokumentów księgowych	kierownik jednostki	kierownik jednostki obsługującej
Wnoszenie zastrzeżeń w przypadku nieprawidłowości operacji czy też nierzetelności lub niekompletności dokumentu dotyczącego danej operacji	główny księgowy jednostki	kierownik jednostki obsługującej
Żądanie od kierowników komórek organizacyjnych jednostki udzielania niezbędnych informacji i wyjaśnień niezbędnych w zakresie przeprowadzonych operacji	główny księgowy jednostki	kierownik jednostki obsługującej
Możliwość wglądu do dokumentów i wyliczeń dotyczących przeprowadzonej operacji	główny księgowy jednostki	kierownik jednostki obsługującej
Wnioskowanie do kierownika jednostki o określenie trybu, zgodnie z którym mają być wykonywane przez inne komórki organizacyjne jednostki prace niezbędne do zapewnienia prawidłowości gospodarki finansowej oraz ewidencji księgowej, kalkulacji kosztów i sprawozdawczości finansowej	główny księgowy jednostki	kierownik jednostki obsługującej
Podpisywanie sprawozdań	kierownik i główny księgowy jednostki	kierownik i główny księgowy/pracownik realizujący zadania głównego księgowego jednostki obsługującej

Jak wynika z zestawienia, wprowadzone zmiany odciążą kierownika jednostki, zmniejszą jego odpowiedzialność z zakresu obowiązków rachunkowych i sprawozdawczych.

Pozytywne jest zapewnienie okresu przejściowego dla ostatecznego terminu wprowadzenia zmian organizacyjnych, co pozwoli jednostkom na spokojną analizę możliwych rozwiązań i wybranie optymalnej formy pod względem korzyści organizacyjnych i finansowych.

Podstawa prawna:

Ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1045).
Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 594).
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.).
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572).

Maria Kucharska-Fiałkowska, ABI, specjalista ds. audytu

Zobacz także:

Tagi: pracownicy samorządowi, władze samorządowe