Zwrot kosztów dowozu dzieci niepełnosprawnych do szkół

Rzecznik Praw Obywatelskich odniósł się do projektowanych przepisów dotyczących obowiązku dowozu dzieci niepełnosprawnych do szkoły. 

Przede wszystkim na plus ocenił on zmianę dotyczącą ustalania wysokości zwrotu kosztów dla rodziców. Dotychczas stosowany jest współczynnik średniej ceny jednostki paliwa w danej gminie dla właściwego pojazdu. To rodzi masę wątpliwości, chociażby dlatego, że nie ustalono jaki okres brany jest pod uwagę do ustalania tego średniego wskaźnika. Poza tym prowadzi to do nierówności, bo w różnych gminach mamy różne stawki. Ma to być zamienione na stawkę za 1 km przebiegu pojazdu. Dzięki temu stawki i zasady zwrotu są ujednolicone w całej Polsce, a to niewątpliwie korzystna zmiana. Korzystna powinna okazać się również dla samych rodziców, szczególnie w odniesieniu do rosnących cen paliwa. Stawkę będzie określać rada gminy, przy czym punktem wyjścia będzie art. 34a ust. 2 ustawy o transporcie drogowym. 

Warto byłoby jednak w projekcie doprecyzować jak często gmina ma ustalać te stawki. Biorąc pod uwagę dynamikę, która wkroczyła do naszej gospodarki, byłoby lepiej nie pozostawiać tego w gestii samych gmin. 

Generalnie dowóz dzieci i uczniów z niepełnosprawnościami do szkół lub innych placówek oświatowych z założenia ma być bezpłatny - to gminy mają zapewnić taki transport. Biorąc pod uwagę ten zapis, warto również rozważyć, czy zwrot kosztów paliwa to faktycznie zwrot kosztów ponoszonych przez rodziców? Brakuje tutaj tzw. amortyzacji samochodów i warto zastanowić się, czy także o takie wydatki nie powinno się uzupełnić projektowanych przepisów. 

Żaden przepis nie określa w jaki sposób ustalać odległość z domu do szkoły. Tak naprawdę pozostawia się to samym gminom, a ich ocena nie jest oparta na żadnych obiektywnych kryteriach. Przez to trudniej faktycznie ustalić o jakie koszty powinni domagać się rodzice. Rozwiązaniem byłoby wprowadzenie jednolitego systemu ustalania odległości. 

Brakuje przepisów pozwalających zdecydować samym rodzicom o tym, czy chcą wypowiadać obecnie obowiązującej ich umowy, aby zawierać nowe na nowych zasadach, czy też pozostaną one ważne, a nowe będą obowiązywały dopiero od nowego roku szkolnego. Analogiczne rozwiązanie zastosowano w nowelizacji z 2019 r.