Przerwanie urlopu wypoczynkowego - 8 przypadków

Katalog ten jest katalogiem zamkniętym i nie można zastosować do przerwania biegu urlopu żadnych innych okoliczności, jak następuje to w przypadku urlopu, który jeszcze się nie rozpoczął.

Pracownik nie może uznać samodzielnie, że urlop przerwany z któregokolwiek z wymienionych powodów może nastąpić bezpośrednio po ustaniu przyczyny. Udzielenie urlopu w innym terminie musi nastąpić po uzgodnieniu przez strony.
Pracownik chcąc wykorzystać cześć urlopu, bezpośrednio po ustaniu choroby powinien po pierwsze powiadomić pracodawcę o zwolnieniu lekarskim i jego terminie oraz zamiarze dalszego korzystania z urlopu. Wniosek musi zostać zaakceptowany przez pracodawcę.

Udzielenie urlopu jest jednostronną czynnością pracodawcy, na podstawie której pracownik zostaje zwolniony z obowiązku świadczenia pracy, i usprawiedliwiającą nieobecność w pracy, a przepisy nie przewidują, aby czynność ta mogła zostać zastąpiona oświadczeniem pracownika. Samowolne rozpoczęcie urlopu stanowi więc uchybienie obowiązkom pracowniczym (wyrok Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2000 r., sygn. akt I PKN 121/00).

Istnieje możliwość, że termin urlopu zostanie przesunięty przez pracodawcę. Jest to możliwe na mocy art. 164 § 2 kp. Przyczynami mogą być wyłącznie szczególne potrzeby pracodawcy, a nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. Pracownik nie może nie wyrazić zgody na przesunięcie terminu urlopu w przypadku wskazania przez pracodawcę takich przyczyn, ani udzielić sobie urlopu uznając, że nie istniały przyczyny, które uzasadniałyby przesunięcie urlopu.

W przypadku gdy pracodawca dokona przesunięcia terminu udzielonego urlopu, a brak będzie do tego faktycznych przesłanek, pracownik może z jednej strony domagać się konsekwencji i naprawienia szkody w drodze postępowania sądowego. Z drugiej strony pracodawca nie może korzystać z prawa do przesunięcia urlopu pracownika, jeśli okoliczności nie są na tyle szczególne, aby niezbędna była obecność pracownika, który już zaplanował urlop. Należy zaznaczyć, że przepis art. 164 § 2 nie przewiduje, aby pracodawca był zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika w przypadku przesunięcia terminu urlopu.

Przesłanki do odwołania pracownika z urlopu wydają się „słabsze” od tych wskazanych przy przesunięciu terminu urlopu. Wskazują one na sytuację, gdy obecność pracownika w zakładzie jest niezbędna i wystąpiły okoliczności nieprzewidziane w terminie rozpoczynania urlopu przez pracownika. Nie występuje w tym przypadku konieczność wystąpienia szczególnych potrzeb pracodawcy ani zagrożenie dla toku pracy. Pracownik jednak nie może odmówić stawienia się do pracy w przypadku odwołania z urlopu. Oczywiście niezbędne jest, aby miał możliwość powzięcia wiedzy o odwołaniu. Pracownik nie ma obowiązku informowania pracodawcy o miejscu przebywania w czasie urlopu, a tym samym skuteczne powiadomienie może być niemożliwe. Jeśli jednak taka informacja do niego dotrze, będzie on zobowiązany do wykonania polecenia.
Pracodawca odwołujący pracownika z urlopu ma obowiązek zwrotu poniesionych przez niego kosztów związanych z przerwaniem urlopu. W szczególności będą to koszty przejazdu, także członków rodziny, którzy zmuszeni byli do przerwania wypoczynku. Pracodawca ma prawo zażądać od pracownika przedstawienia dowodów poniesionych kosztów.