Obowiązek zapewnienia transportu dla dziecka niepełnosprawnego

Rzecznik Praw Obywatelskich prezentował swoje stanowisko przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym. Sprawa dotyczyła obowiązku zapewnienia bezpłatnego transportu i opieki dziecka z niepełnosprawnością do wybranego przez jego rodziców przedszkola. Bezpłatny transport i opieka są gwarancją dostępu uczniów z niepełnosprawnościami do edukacji.

Ważne: Obowiązek zagwarantowania transportu dotyczy całej trasy z miejsca zamieszkania do placówki oświatowej. Stan finansów gminy nie ma wpływu na sposób wypełniania obowiązku zapewnienia bezpłatnego transportu. 

Stanowisko to poparł Wojewódzki Sąd Administracyjny w swoim wyroku z 6 października 2022 r. 

Rzecznik Praw Obywatelskich stanął po stronie matki niepełnosprawnego dziecka. Gmina zaproponowała jej zwrot kosztów dojazdu dziecka do przedszkola transportem publicznym, co wymagało poruszanie się dwoma pociągami i autobusem miejskim z dwoma przesiadkami. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że ta propozycja dotyczyła niewidomego dziecka, które miało dojechać do przedszkola dla dzieci niewidomych. Dojazd do przedszkola proponowany przez gminę zakładał także pokonanie dwóch odcinków pieszo - pierwszy ponad 1 km. drugi 1,9 km. Dodajmy, że dziecko, którego ta propozycja dotyczyło miało niepełnosprawność sprzężoną, w związku z czym nie porusza się samodzielnie. 

Trzeba wyraźnie zauważyć, że taki sposób dojazdu do przedszkola byłby trudny dla zdrowego dziecka. Dla dziecko z niepełnosprawnością taka droga jest wręcz nie do pokonania. 

Gmina uzasadniała swoje stanowisko kondycją finansową - deklarowała, że nie może zaproponować innego rozwiązania, ze względu na ograniczony budżet. Poza tym pociągi co do zasady są już dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, więc nie ma problemu, by sięgnąć po takie rozwiązanie. 

Resort edukacji wydał stanowisko w sprawie zorganizowania transportu dla dzieci niepełnosprawnych. Zawarł w nim wytyczne, zgodnie z którymi gmina musi zapewnić uczniom bezpieczeństwo. Dlatego właśnie ma sięgnąć po odpowiedni rodzaj pojazdu, dostosowany do rodzaju niepełnosprawności uczniów, a po drodze zagwarantować opiekuna bądź opiekunów, których liczba i kompetencje mają być dostosowane do liczby uczniów i ich niepełnosprawności (patrz także: wyrok NSA z 3 sierpnia 2010 r. - sygn. akt I OSK 787/10).