Konto 221 służy do ewidencji należności jednostek z tytułu dochodów budżetowych. Na stronie Wn konta 221 ujmuje się ustalone należności z tytułu dochodów budżetowych i zwroty nadpłat, natomiast na stronie Ma konta 221 ujmuje się wpłaty należności z tytułu dochodów budżetowych oraz odpisy (zmniejszenia) należności.
Na koncie 221 ujmuje się również należności z tytułu podatków pobieranych przez właściwe organy. Zapisy z tego tytułu mogą być dokonywane na koniec okresów sprawozdawczych na podstawie sprawozdań z ewidencji podatkowej (zaległości i nadpłaty).
Należności z tytułu dochodów budżetowych są to należności przysługujące jednostce, które po kasowym zrealizowaniu stają się dochodami budżetowymi. Na koncie 221 ujmowane są należności pochodzące z każdej działalności jednostki, czyli operacyjnej, finansowej, jak również pozostałej działalności operacyjnej, z wyłączeniem należności państwowych i samorządowych jednostek oświatowych, które gromadzą dochody na wydzielonym rachunku bankowym.
Warto równocześnie zwrócić uwagę na fakt, że należności podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego, ewidencjonuje się aktualnie na
koncie 221. Natomiast należności podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym wymagalne w okresie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego ujmuje się na koncie 226.
Jednostki sektora finansów publicznych, w toku wykonywania swoich zadań, powinny zwrócić szczególną uwagę na swoje należności, zwłaszcza prawidłowość ich ustalenia, terminy wymagalności czy zaniechanie ich dochodzenia, gdyż brak właściwego działania w tym zakresie, jak np.:
- nieustalenie należności bądź ustalenie w niższej wysokości niż należna,
- niedobranie i niedochodzenie albo pobranie lub dochodzenie w niższej wysokości niż należna,
- niezgodne z przepisami umorzenie należności albo dopuszczenie do jej przedawnienia
stanowią, w świetle postanowień art. 5 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 14, poz. 114 ze zm.), naruszenie przepisów przywołanej ustawy.
Zasady umarzania należności zostały określone odpowiednio w przepisach zawartych w art. 55, 56, 57, 58 ustawy o finansach publicznych – w odniesieniu do należności przysługujących Skarbowi Państwa i w art. 59 – w odniesieniu do należności przysługujących jednostkom samorządu terytorialnego.
Egzekucja należności określonych w art. 60 jest prowadzona w trybie i na zasadach określonych w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym.
Podstawa prawna: ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 14, poz. 114 ze zm.).
Elżbieta Gaździk, główna księgowa
Zobacz także:
