Co się stanie, jeśli spóźnimy się ze spłatą rat leasingowych

Umowa leasingu jest jedną z umów nazwanych uregulowanych przez przepisy Kodeksu cywilnego. W jej ramach: 1) finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach w niej określonych i oddać tę rzecz korzystającemu (leasingobiorcy) do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony,

2) korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Jej zawarcie umożliwia właścicielowi firmy transportowej (leasingobiorcy) używanie auta przez określony okres bez konieczności regulowania z góry całej należności za nie. W praktyce wielu przedsiębiorców decyduje się na skorzystanie z tego rozwiązania. Ratalna spłata należności za użytkowanie pojazdu ciężarowego powoduje, że zgromadzone środki finansowe można w międzyczasie przeznaczyć na inne inwestycje. Niestety, nie da się przewidzieć wszystkich okoliczności związanych z prowadzeniem firmy transportowej. Może bowiem zdarzyć się, że przykładowo trafimy na nieuczciwego kontrahenta i pojawią się w związku z tym przejściowe kłopoty finansowe. To z kolei będzie skutkować opóźnieniem w płatności rat leasingu. Z jakimi konsekwencjami właściciel firmy transportowej musi się wtedy liczyć?

Terminowa zapłata rat za samochód leasingowy jest podstawowym obowiązkiem leasingobiorcy. Skutki niewywiązania się z niego mogą być dwojakie – ustawowe lub umowne. Co istotne, postanowienia zawarte w umowie nie mogą być mniej korzystne dla leasingobiorcy niż te wynikające z Kodeksu cywilnego.

Finansujący ma prawo wypowiedzieć umowę leasingu, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki:

a) korzystający jest w zwłoce z zapłatą co najmniej jednej raty,

b) korzystający nie uregulował zaległości pomimo wyznaczeniu mu przez finansującego na piśmie odpowiedniego terminu dodatkowego z zastrzeżeniem, że w razie jego bezskutecznego upływu umowa leasingu może zostać wypowiedziana.

(art. 709¹³ Kodeksu cywilnego).

Co należy rozumieć pod pojęciem odpowiedniego terminu? Chodzi o to, aby przy jego ustalaniu uwzględnić interesy dwóch stron umowy leasingu. Korzystający musi mieć realną możliwość zapłaty, a finansujący musi otrzymać zaległe pieniądze w rozsądnym czasie.

Wymienione przesłanki trzeba spełnić jednocześnie. Warto przy tym podkreślić, że finansujący w wezwaniu do zapłaty, oprócz wyznaczenia dodatkowego terminu do zapłaty raty leasingowej, musi także zawrzeć w nim zastrzeżenie, że w razie bezskutecznego upływu owego terminu może on wypowiedzieć umowę leasingu. Gdyby takiej informacji nie zawarł, wtedy sam upływ wyznaczonego terminu dodatkowego nie stworzyłby prawa do wypowiedzenia tej umowy.

Przepisy wprost wskazują, że postanowienia umowne, które określają tryb i przesłanki wypowiedzenia umowy leasingu w sposób mniej korzystny dla leasingobiorcy niż ten określony w art. 709¹³ kc, są nieważne. Nie ma jednak przeszkód, aby strony ustaliły warunki korzystniejsze dla właściciela firmy transportowej.

Umowa leasingu powinna ponadto określać, jak wysokie odsetki będzie musiał zapłacić właściciel firmy transportowej za zwłokę w spłacie rat. Oprócz tego musi liczyć się także z obowiązkiem uregulowania opłat dodatkowych, np. za wysyłkę wezwań i upomnień. Z reguły jest to kwota 50–80 zł za jedno pismo.

Zapytania o przyczynę nieterminowej płatności można spodziewać się najczęściej już po upływie terminu zapłaty pierwszej nieuregulowanej raty. Warto, aby w tym momencie nie unikać kontaktu z firmą leasingową. Nieodbieranie telefonów oraz niereagowanie na kierowane pisma nigdy nie jest dobrym rozwiązaniem. Warto podjąć próbę wypracowania rozwiązania korzystnego dla obu stron. Można starać się o zmianę wysokości rat lub chwilowe odroczenie terminu ich płatności. Wiele zależy tutaj od okoliczności, z których wynika opóźnienie w spłacie rat leasingowych.

Jeżeli negocjacje się nie powiodą i umowa zostanie wypowiedziana, właściciel firmy transportowej zostanie wezwany do wydania leasingowanego samochodu. Tych czynności najczęściej nie będzie prowadziła sama firma leasingowa, lecz jej pełnomocnik, np. kancelaria prawna lub firma windykacyjna. Jeżeli pojazd nie zostanie wydany dobrowolnie, firma leasingowa będzie dochodziła jego wydania na drodze sądowej. To wszystko oczywiście wiąże się z dodatkowymi kosztami dla właściciela firmy transportowej.

Po zakończeniu czynności windykacyjnych nastąpi rozliczenie wypowiedzianej umowy leasingu. Sposób, w jaki to nastąpi, wynika bezpośrednio z Ogólnych Warunków Umowy Leasingu (OWUL).

Jeżeli właściciel firmy transportowej nie rozliczy się z firmą leasingową, to sprawa najprawdopodobniej trafi do sądu wraz z wypełnionym wekslem. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego wierzyciel najprawdopodobniej skieruje ją do komornika sądowego, co oczywiście będzie wiązało się z dodatkowymi kosztami dla właściciela firmy transportowej. Warto zatem uprzednio zabezpieczyć się na wypadek ewentualnych kłopotów finansowych.