Zmiany w zakresie warunków udziału i zasadach ich potwierdzania – nowe regulacje dla wykonawców po nowelizacji ustawy Pzp

W dniu 28 lipca 2016 r. zaczęły obowiązywać znowelizowane przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych wprowadzone ustawą nowelizacyjną z 13 lipca 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1020). Nowela całkowicie zmienia zasady składania ofert. Dotychczas wykonawca był zobowiązany wraz z ofertą złożyć dokumenty potwierdzające spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz te wykazujące, że wobec niego nie zachodzą przesłanki wykluczenia z postępowania. Od 28 lipca 2016 r. składa on ofertę do której dołącza jedynie Jednolity Europejski Dokument Zamówienia, czyli tzw. JEDZ (w przypadku zamówień powyżej tzw. progów unijnych) lub własne oświadczenie (przy zamówieniach poniżej tzw. progów unijnych).

Firmy nie muszą na etapie składania oferty dostarczać „stosu” różnego rodzaju zaświadczeń. Zamawiający wezwie jedynie wykonawcę, którego oferta została oceniona jako najkorzystniejsza, do złożenia dokumentów potwierdzających, że:

1) nie podlega on wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu,

2) spełnia kryteria selekcji.

Zamawiający określi aktualnie warunki udziału w postępowaniu, które mogą dotyczyć:

1) kompetencji lub uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów,

2) sytuacji ekonomicznej lub finansowej,

3) zdolności technicznej bądź zawodowej.

Znowelizowane przepisy przewidują możliwość posługiwania się przez wykonawców w celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu zasobem podmiotów trzecich. Analogicznie do poprzedniego stanu prawnego ustawodawca nie postawił warunku w zakresie charakteru prawnego stosunków prawnych łączących wykonawcę z podmiotem trzecim. Wykonawca nadal jest zobowiązany wykazać realność dysponowania zasobami poprzez przedstawienie zobowiązania podmiotu trzeciego do oddania do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia.

Badanie podstaw wykluczenia podmiotu trzeciego przed wejściem w życie nowelizacji było fakultatywne. Zamawiający badał ich dokumenty tylko, gdy poczynił odpowiednie zastrzeżenie w ogłoszeniu o zamówieniu lub siwz. Aktualnie musi każdorazowo zbadać, czy wobec podmiotu trzeciego nie zachodzą przesłanki wykluczenia określone w art. 24 ust. 1 pkt 13–22 i ust. 5 ustawy Pzp.

Wykonawca, który będzie polegał na sytuacji finansowej lub ekonomicznej innego podmiotu, odpowie z nim solidarnie. Odpowiedzialność dotyczy jedynie poniesionej przez zamawiającego szkody powstałej wskutek nieudostępnienia tych zasobów i nie wystąpi, jeśli podmiot trzeci nie ponosi winy za nieudostępnienie zasobów.

Jeśli zamawiający przy badaniu oraz ocenie ofert dojdzie do przekonania, że zdolności techniczne lub zawodowe albo sytuacja ekonomiczna czy finansowa podmiotu trzeciego nie potwierdzają spełnienia przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu lub zachodzą wobec tych podmiotów podstawy wykluczenia, będzie miał obowiązek zażądać, aby wykonawca w określonym terminie:

1) zastąpił ten podmiot innym podmiotem lub podmiotami lub

2) zobowiązał się do osobistego wykonania odpowiedniej części zamówienia, jeżeli wykaże odpowiednie zdolności techniczne lub zawodowe albo sytuację finansową, lub ekonomiczną.

• obligatoryjne – określone w art. 24 ust. 1 ustawy Pzp, których wystąpienie każdorazowo zobowiązuje zamawiającego do wykluczenia wykonawcy z postępowania. Obligatoryjną przesłanką wykluczenia będzie przykładowo wprowadzenie zamawiającego – w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa – w błąd poprzez przedstawienie w ofercie nieprawdziwych informacji (jeśli mogło to mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu;
• fakultatywne – określone w art. 24 ust. 2 ustawy Pzp, wykluczenie wykonawcy na podstawie jednej z przesłanek określonych w tym artykule nastąpi tylko wtedy, gdy zamawiający dokona takiego zastrzeżenia w ogłoszeniu o zamówieniu lub siwz.