Nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych, która wchodzi w życie 20 lutego 2013 roku, przewiduje nowe przesłanki wykluczenia wykonawców z przetargu. Zgodnie z nią będzie można wykluczyć wykonawcę z postępowania, jeżeli wyrządził szkodę wykonując umowę lub miał obowiązek zapłacić karę umowną, ale pod pewnymi warunkami.
Od 20 lutego 2013 r. na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo zamówień publicznych należało będzie wykluczyć wykonawcę, jeśli:
- wyrządził szkodę, nie wykonując zamówienia lub realizując je nienależycie, bądź został zobowiązany do zapłaty kary umownej, przy czym
- szkoda ta lub obowiązek zapłaty kary umownej odnosiły się do co najmniej 5% wartości realizowanego zamówienia i zostały stwierdzone orzeczeniem sądu, które uprawomocniło się w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania.
A zatem dodatkowo wykluczeniu będą podlegać także te podmioty, które zostały zobowiązane sądowo do zapłaty kary umownej. Jednak wysokość szkody albo kary umownej będzie musiała opiewać na co najmniej 5% wartości umowy. Nowa regulacja ma zapobiegać wykluczaniu wykonawców, którzy w sposób nieistotny naruszyli zobowiązania kontraktowe.
Podmioty z tej samej grupy kapitałowej na cenzurowanym
Nowela przewiduje, że zamawiający będzie miał obowiązek wykluczyć z przetargu podmioty, które należąc do tej samej grupy kapitałowej, w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, złożyli odrębne oferty lub wnioski o dopuszczenie do udziału w tym samym postępowaniu. Wykonawcy nie zostaną wykluczeni, jeśli wykażą, iż istniejące między nimi powiązania nie prowadzą do zachwiania uczciwej konkurencji między uczestnikami postępowania.
W związku z tą regulacją wykonawcy będą mieli obowiązek składać w postępowaniu wraz z ofertą lub wnioskiem o dopuszczenie do udziału w procedurze listę podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej albo informację o tym, że nie należą do grupy kapitałowej. Jeśli nie przedstawią takiego dokumentu, zamawiający będzie musiał wezwać ich do jego uzupełnienia zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Wykonawca ma prawo się bronić
Zamawiający będzie mógł zwrócić się do wykonawcy z wnioskiem o udzielenie w określonym terminie wyjaśnień dotyczących powiązań kapitałowych. W ten sposób będzie mógł stwierdzić, czy w postępowaniu faktycznie zaistniała przesłanka wykluczenia. Oceniając te wyjaśnienia, będzie musiał wziąć pod uwagę w szczególności wpływ powiązań między tymi przedsiębiorcami na ich zachowania w postępowaniu oraz przestrzeganie zasady uczciwej konkurencji. Jeśli wykonawca nie złoży wymaganych wyjaśnień albo listy, o której mowa wyżej, zamawiający będzie miał obowiązek go wykluczyć.
Autor: Justyna Rek-Pawłowska, prawnik, redaktor, specjalista ds. prawnych w dziale prawnym dużej firmy wykonawczej
Opracowanie redakcyjne: Anna Śmigulska-Wojciechowska
