W sytuacji gdy pracownik nie wypracuje części lub całego dnia pracy z uwagi na wykorzystanie prawa do odpoczynku po podróży nocnej, powstanie problem rozliczenia wynagrodzenia pracownika. Podróż służbowa odbywana przez pracownika w godzinach nocnych mogłaby bowiem skutkować brakiem należytego odpoczynku przez pracownika.
Aby uniknąć problem z rozliczeniami, w rozporządzeniu rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy przewidziano, że pracownik, którego podróż zakończyła się w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło 8 godzin, może usprawiedliwić swoją nieobecność w pracy (dodatkowym warunkiem są warunki podróży uniemożliwiające odpoczynek nocny). Na marginesie warto wspomnieć, że w doktrynie pojawił się również pogląd, z którego wynika, że w obecnym stanie prawnym pracownik po zakończeniu podróży nocnej ma prawo do 11-godzinnego odpoczynku, z uwagi na wprowadzenie do Kodeksu pracy kategorii odpoczynku dobowego.
W przepisach nie ma regulacji wprost nakładającej na pracodawców obowiązek zapłaty wynagrodzenia za niewypracowanie przez pracownika całej „dniówki”. W praktyce przyjmuje się zwykle, że za czas korzystania z odpoczynku po nocnej podróży służbowej przypadający w rozkładowych godzinach pracy pracownikowi należy się wynagrodzenie. Taka wykładnia znajduje podparcie w uzasadnieniu jednego z wyroków Sądu Najwyższego (wyrok z 23 czerwca 2005 r., sygn. akt II PK 265/04, OSNAPiUS 2006/5-6/76/197).
Nie ma przepisu bezpośrednio określającego sposób ustalania wynagrodzenia pracownika za czas nieobecności w dniu przypadającym po zakończeniu podróży. Wydaje się, że w tym zakresie należy zastosować § 5 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. Zgodnie z powołanym przepisem przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop. Z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.
Podstawa prawna:
- § 3 pkt 5 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. nr 60, poz. 281).
- § 5 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289).
Jakub Ziarno, specjalista w zakresie prawa pracy
Zobacz także:
