Jeżeli pracodawca przekazując pracownikom świadczenia z ZFŚS nie bierze pod uwagę ich sytuacji życiowej i materialnej, wówczas musi od wydanych bonów odprowadzić składki do ZUS. O tym, jakie warunki należy spełnić, by świadczenia z ZFŚS nie były oskładkowane przypomniał Sąd Okręgowy w Łomży.
Sąd w wyroku z 17 lipca przytoczył warunki, jakie pracodawca musi spełnić, by świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych były zwolnione ze składek do ZUS.
Sąd przypomniał, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu muszą być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej. Ponadto zasady i warunki korzystania ze zniżkowych usług i świadczeń oraz zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej powinny być określone w regulaminie ZFŚS.
Firma, której sprawą zajął się sąd, złamała oba warunki zwolnienia składkowego. Ani nie ujęła w regulaminie bonów jako jednej z form udzielania wsparcia, ani nie określiła zasad ich rozprowadzania wśród osób uprawnionych. Ustalenia co do dystrybuowania bonów wynikały jedynie z korespondencji pracodawcy ze związkami zawodowymi. Pisma tego rodzaju nie stanowią podstawy do przyznawania świadczeń.
Pracodawca powinien rozpatrywać indywidualnie położenie każdego z pracowników i jego rodziny, brać pod uwagę np. liczbę osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym i będących na utrzymaniu zatrudnionego. Może się zdarzyć, że pracownik wprawdzie jest w grupie lepiej zarabiających w firmie, ale z kolei jego małżonek nie osiąga żadnych dochodów, a rodzina jest wielodzietna.
We wspomnianej sprawie wartość przyznawanych bonów była zróżnicowana, ale tylko pod względem zarobków, jakie podwładni osiągali u pracodawcy. Firma nie zbierała żadnych oświadczeń od pracowników, odzwierciedlających sytuację materialną i życiową każdej z rodzin.
Decyduje kryterium socjalne
Sąd orzekł, że skoro pracodawca nie stosował odpowiednich wyznaczników socjalnych, to tym samym nie dochował warunków zwolnienia wartości bonów ze składek na ZUS. Świadczenia te nie miały więc socjalnego charakteru, dlatego powinny być potraktowane jak zwykły przychód ze stosunku pracy, od którego trzeba odprowadzić składki ZUS.
Ponadto bony nie korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, nawet jeśli zostały sfinansowane z ZFŚS. Nie ma tu znaczenia, czy zostały spełnione kryteria socjalne czy też nie. Bon jako znak uprawniający go do wymiany na towary czy usługi jest wprost wyłączony spod zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Izabela Nowacka, specjalista w zakresie wynagrodzeń
Źródło: wyrok Sądu Okręgowego w Łomży z 17 lipca 2013 r. (III U 342/13).
Zobacz także:
