Jeśli zleceniobiorca nie otrzyma wynagrodzenia, ale jest zgłoszony do ZUS, płatnik składek powinien go traktować jako osobę ubezpieczoną. Przypominamy, że zgłoszenie na druku ZUS ZUA do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych płatnik składek (czyli zleceniodawca) jest zobowiązany złożyć w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń.
Zleceniobiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a obowiązek składek ZUS istnieje od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania umowy zlecenia do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy zlecenia. Za zleceniobiorcę należy również opłacać składkę na ubezpieczenie wypadkowe. Dobrowolne jest natomiast ubezpieczenie chorobowe.
Przykład:
Firma podpisała ze zleceniobiorcą umowę na rok: od 1 czerwca 2012 r. Rozwiązała ją za porozumieniem stron z końcem sierpnia 2012 r. Wynagrodzenie w umowie zlecenia było ustalone w formie prowizyjnej. W związku z tym, ze zleceniobiorcy nie udało się podpisać żadnej umowy z klientem, firma nie wypłaciła mu wynagrodzenia. W raportach składanych do ZUS za czerwiec, lipiec i sierpień osoba ta została wykazana z zerowymi składkami. W lipcu zleceniobiorca korzystał ze świadczeń zdrowotnych. Mimo tego płatnik powinien go traktować jako osobę ubezpieczoną.
Składka zdrowotna zleceniobiorcy
Zleceniobiorca, który spełnia warunki do objęcia go ubezpieczeniami społecznymi, podlega obowiązkowo także ubezpieczeniu zdrowotnemu. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego zleceniobiorców powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych.
Osoba, która została zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego, ma prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w okresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, a także w okresie 30 dni po ustaniu tytułu do ubezpieczeń.
Podstawę wymiaru składki ZUS na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorcy stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, pomniejszona o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne finansowana ze środków ubezpieczonego. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne nie stosuje się również ograniczenia górnej rocznej podstawy wymiaru składki.
Wynagrodzenie prowizyjne a składki ZUS
Strony mogą ustalić, że zleceniobiorcy będzie przysługiwał tytułem wynagrodzenia określony procent od wartości podpisanych umów. Przy takim określeniu wynagrodzenia nie wiadomo, w jakiej wysokości zleceniobiorca otrzyma wynagrodzenie, ponieważ nie można przewidzieć efektów jego pracy. Jednak osoba, która wykonuje taką umowę, powinna być zgłoszona do ubezpieczeń społecznych, a w konsekwencji do ubezpieczenia zdrowotnego.
W sytuacji gdy zleceniobiorca, pomimo trwania umowy, nie uzyska przychodu, to i tak w tym miesiącu ubezpieczony podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. W konsekwencji ma prawo do korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego.
Podstawa prawna:
art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz.U z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.)
Autor: Andrzej Radzisław - specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych
Opracowanie redakcyjne: Renata Kajewska
Zobacz także:
