Podstawa zasiłku chorobowego taka sama dla macierzyńskiego

To teza wyroku Sądu Najwyższego z 20 stycznia 2016 r., sygn. akt II UK 206/15.

Krystyna D. była zatrudniona w banku B., przy czym do końca listopada 2012 r. pracowała w wymiarze 1/2 etatu, następnie była zatrudniona w pełnym wymiarze etatu przez 2 miesiące od grudnia 2012 r. do końca stycznia 2013 r., po czym powróciła do zatrudnienia na 1/2 etatu od 1 lutego 2013 r.

Tymczasem od 23 stycznia 2013 r. przebywała już na zwolnieniu lekarskim, skądinąd związanym z ciążą, które trwało aż do 7 października 2013 r., kiedy to Krystyna D. urodziła dziecko i przeszła na urlop macierzyński.

Pracodawca Krystyny D. od 23 stycznia 2013 r., tj. od początku zwolnienia lekarskiego wypłacał jej zasiłek chorobowy, ale liczony od pełnoetatowego wynagrodzenia, które wynosiło około 5600 zł. Tak samo wyliczył też kwotę zasiłku macierzyńskiego, przyjmując, jako podstawę, pełnoetatowe wynagrodzenie – tak jak dla zasiłku chorobowego. Tymczasem ZUS zakwestionował to wyliczenie, twierdząc, że zasiłek macierzyński dla Krystyny D. powinien być jednak obliczany od wynagrodzenia uzyskanego w wyniku zatrudnienia na 1/2 etatu. Podstawa wymiaru zasiłku wyniosłaby wówczas tylko ok. 2300 zł. W efekcie ZUS wydał decyzję w przedmiocie wymiaru zasiłku macierzyńskiego, ustalonego w niższej kwocie, obejmującej tylko wynagrodzenie z 1/2 etatu.

Wyrok sądu I instancji do którego odwołała się pracownica był dla niej korzystny – sąd uznał ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przez pracodawcę Krystyny D. za prawidłowe i uchylił decyzję ZUS. Jako podstawę rozstrzygnięcia przyjął art. 43 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159, z późn. zm.- dalej ustawa zasiłkowa), zgodnie z którym podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.

Sąd II instancji jednak zmienił ten wyrok, uwzględniając apelację ZUS-u i oddalił odwołanie, przywracając moc decyzji Zakładu. Sąd apelacyjny powołał się z kolei na art.  40 ustawy chorobowej, zgodnie z którą wrazie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach, o których mowa w art. 36 ustawy chorobowej.

W tej sytuacji pracownica złożyła skargę kasacyjną.

SN rozpoznał sprawę ponownie na korzyść pracownicy – skargę uwzględnił, uchylił wyrok sądu II instancji i oddalił apelację ZUS, przywracając tym samym moc wyrokowi I instancji, który z kolei uchylił decyzję ZUS w przedmiocie wymiaru zasiłku macierzyńskiego.

Uzasadniając wyrok SN wskazał, że zastosowanie w tym wypadku powinien mieć jednak art. 43 ustawy chorobowej, gdyż przepis ten ma zastosowanie do wszystkich zasiłków z ubezpieczenia chorobowego, niezależnie od rodzaju. To zaś oznacza, że przepis ten może mieć jednocześnie zastosowanie do zasiłku chorobowego oraz macierzyńskiego – jeżeli były one pobierane bez przerwy, tak jak w niniejszej sprawie (prawo do zasiłku chorobowego Krystyny D. zakończyło się 6 października, ale już następnego dnia – 7 października, w związku z urodzeniem dziecka, uzyskała prawo do zasiłku macierzyńskiego, nie było więc ani jednego dnia przerwy w pobieraniu obydwu zasiłków). Przepisów art. 40 i 43 ustawy chorobowej zdaniem SN nie należy łączyć ze sobą, w taki sposób, że art. 43 jest lex generali w stosunku do art. 40. One dotyczą innych kwestii.

Jeżeli raz ustali się podstawę wymiaru zasiłku chorobowego i nie ma żadnej przerwy w pobieraniu tego zasiłku, oraz zasiłek innego rodzaju - w tym wypadku macierzyński – jest pobierany zaraz po zakończeniu pobierania zasiłku chorobowego, bez żadnej przerwy, to podstawa wymiaru nie może zmienić się do samego końca pobierania wszelkich zasiłków z ubezpieczenia chorobowego. Gdy więc zasiłek chorobowy będzie ustalony od określonego poziomu wynagrodzenia, to zmiany etatu, następujące już po rozpoczęciu pobierania tego zasiłku, nie mają wpływu na jego wysokość. Tak samo zmiana wymiaru etatu nie będzie miała wpływu na wymiar zasiłku macierzyńskiego pobieranego po zakończeniu okresu niezdolności do pracy w czasie ciąży, jeżeli między okresem pobierania obu zasiłków nie ma choćby jednego dnia przerwy.