Pracownica zatrudniona na podstawie umowy o pracę na zastępstwo nie podlega ochronie w przypadku zajścia w ciążę.Powinna liczyć się z brakiem prawa do świadczeń macierzyńskich z tytułu urodzenia dziecka. Pracodawca nie musi bowiem przedłużać jej umowy do dnia porodu, jeśli okres zatrudnienia upłynie.
Jest to zatem odmienna zasada od tej, która dotyczy zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas określony.Przypomnijmy, że w przypadku gdy pracownica, z którą zawarto umowę o pracę na czas określony, jest w ciąży i umowa ta uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, pracodawca jest zobowiązany przedłużyć tę umowę do dnia porodu. Przepis ten zapewnia pracownicy możliwość uzyskania zasiłku macierzyńskiego, gdyż warunkiem nabycia prawa do tego zasiłku jest to, aby urodzenie dziecka nastąpiło w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.
Przykład:
Pracownica w ciąży wykonuje pracę na podstawie umowy o pracę na zastępstwo. 15 maja 2013 r. umowa o pracę wygasła, a do pracy powrócił pracownik przez nią zastępowany. 17 maja, tj. po wygaśnięciu umowy na zastępstwo pracownica urodziła dziecko. Umowa o pracę na zastępstwo nie ulega przedłużeniu do dnia porodu, a zatem nie został spełniony warunek urodzenia dziecka w okresie ubezpieczenia chorobowego. Pracownica w tym przypadku nie nabyła prawa do zasiłku macierzyńskiego.
Trzeba jednak pamiętać, że o urlop macierzyński i o wypłatę zasiłku pracownica może wystąpić jeszcze przed porodem. Przepisy Kodeksu pracy przewidują bowiem możliwość powstrzymania się pracownicy od wykonywania pracy co najmniej na 2 tygodnie przed przewidywaną datą porodu, a pracodawca jest zobowiązany udzielić jej urlopu macierzyńskiego i wypłacić zasiłek macierzyński. Jest to przywilej pracownicy i nie ma ona obowiązku skorzystania z niego. W przypadku wystąpienia z wnioskiem o urlop macierzyński i zasiłek macierzyński przed przewidywaną datą porodu przez pracownicę zastępującą innego pracownika, świadczenie to będzie jej przysługiwało do końca trwania umowy.
Przykład 2:
Przewidywany termin porodu pracownicy na zastępstwo został ustalony na 31 maja 2013 r. Wystąpiła ona o zasiłek macierzyński za okres przed porodem, tj. od 15 maja. Umowa na zastępstwo wygasła z dniem 24 maja. Pracownica urodziła dziecko 7 czerwca. W tej sytuacji zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy za okres od 15 do 24 maja Po wygaśnięciu umowy o pracę na zastępstwo świadczenie nie przysługuje. Dziecko urodziło się po wygaśnięciu umowy o pracę, a zatem nie został spełniony warunek urodzenia dziecka w okresie ubezpieczenia chorobowego. W związku z tym pracownica nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego od dnia porodu.
Podstawa prawna:
- art. 25 § 1, art. 180 § 3, art. 177 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
- art. 29 – 31 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.).
Elżbieta Więckowska – Meisner, specjalista w zakresie świadczeń krótkoterminowych
Zobacz także:
