Niewypłacanie wynagrodzenia jest karalne

Jednym z uprawnień pracownika jest prawo do godziwego wynagrodzenia, z którym skorelowany jest obowiązek pracodawcy do jego wypłaty. Naruszenie prawa pracownika do wynagrodzenia może przybrać dwie formy. Może polegać bowiem polegać na:

1. całkowitym pozbawieniu pracownika takiego prawa (czyli odmowa wypłaty wynagrodzenia), jak też

2. bezprawnym jego ograniczeniu (czyli wypłata tylko części wynagrodzenia mimo braku podstaw do dokonania potrącenia).

Aby można było mówić o odpowiedzialności pracodawcy, musi on uchybiać owym prawom z chęci wyrządzenia przykrości czy też dokuczenia pracownikowi. Potwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z 9 czerwca 1976 r. (VI KZP 13/75, OSNKW 1976, Nr 7-8, poz. 86):

Sprawcą czynów zabronionych może być przede wszystkim pracodawca, a więc podmiot zatrudniający pracowników, o ile oczywiście jest on osobą fizyczną i osobiście wykonuje czynności w sprawach z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych. W wypadkach, gdy pracodawca jest jednostką organizacyjną lub osobą fizyczną, która nie wykonuje wskazanych czynności osobiście, sprawcą omawianych czynów zabronionych może być osoba pełniąca funkcje zarządzające, osoba tworząca bądź wchodząca w skład organu zarządzającego, a także inna wyznaczona do wykonywania tych czynności osoba (art. 3[1] § 1 i 2 kp).

Umocowanie danej osoby do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych może wynikać z przepisów (postanowień) zarówno powszechnie obowiązujących aktów prawnych, jak i źródeł właściwych tylko prawu pracy (np. statutu), a także z udzielonego jej pełnomocnictwa. Dotyczy to również syndyka, który – na mocy art. 173 ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze – obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.

Syndyk, który obejmuje z mocy prawa majątek upadłego, zarządza tym majątkiem i przeprowadza jego likwidację (…), kontynuując działalność upadłego pracodawcy, staje się jego organem zarządzającym, a przeto z mocy samego prawa uzyskuje status podmiotu dokonującego za pracodawcę w upadłości czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w rozumieniu art. 3[1] kp. (…) Nie powinno zatem podlegać kwestii, że syndyk masy upadłości jako organ zarządzający majątkiem upadłego pracodawcy (…) jest z mocy art. 3[1] kp organem zarządzającym pracodawcy w upadłości i podmiotem uprawnionym do dokonywania czynności w sprawach pracowniczych, który w szczególności rozwiązuje stosunki pracy na zasadach przewidzianych w kodeksie pracy lub w szczególnych przepisach prawa pracy (…) – wyrok Sądu Najwyższegoz 18 czerwca 2002 r. (sygn. akt I PKN 171/01, OSNP 2004, Nr 7, poz. 121).

Wysokości kar i procedurę ich nakładania znajdziesz we wrześniowym numerze poradnika Płace w firmie.