Na obszarze planowanego składowiska odpadów oraz jego otoczenia muszą być przeprowadzone badania hydrologiczne i geologiczne. Wyniki tych pierwszych oraz dokumentacja geologiczno-inżynierska i hydrogeologiczna dołączane są do wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla składowiska odpadów.
Badania hydrologiczne uwzględniają inwentaryzację wszystkich cieków powierzchniowych i wód penetrujących obszar planowanego składowiska odpadów, a także jego otoczenia. Wszystko to musi być naniesione na mapę w skali 1 do 5000. Ważne jest, aby prace w tym zakresie prowadzone były w najmniej korzystnych warunkach hydrologicznych (podczas wysokich stanów wody).
Badania hydrologiczne
Wspomniane badania powinny również obejmować bilans hydrologiczny ilości wód wchodzących i wychodzących ze składowiska odpadów, uwzględniający następujące kryteria:
- średnią roczną wieloletnią wielkość opadów (według informacji z najbliżej położonej stacji opadowej),
- roczną wielkość najwyższego opadu z ostatnich 30 lat (według informacji z najbliżej położonej stacji opadowej),
- przypuszczalną ilość wody w przewidzianych do składowania odpadach,
- domniemaną ilość wody, która może być wchłonięta przez składowane odpady,
- parowanie terenowe.
Badania geologiczne
Z kolei zakres badań geologicznych musi uwzględniać:
- rozpoznanie budowy geologicznej obszaru planowanego składowiska i jego otoczenia,
- pobranie próbek i wykonanie analizy uziarnienia,
- dokonanie laboratoryjnego oznaczenia współczynnika filtracji k (z każdej warstwy wydzielenia litologicznego),
- obserwacje hydrogeologiczne i polowe pomiary współczynnika filtracji k w każdym otworze badawczym,
- zbadanie przestrzennej budowy górotworu na terenie planowanego składowiska odpadów i jego otoczenia (najlepiej metodą elektrooporową lub sejsmiczną),
- ustalenie pojemności sorpcyjnej gruntu.
Trzeba pamiętać, że składowisko odpadów musi być tak zlokalizowane, aby miało naturalną barierę geologiczną, uszczelniającą jego podłoże i ściany boczne. Tam, gdzie naturalna bariera nie jest wystarczająca, należy zastosować sztuczną.
Parametry
Najmniejsze miąższość i wartość współczynnika filtracji k naturalnej bariery geologicznej wynoszą:
- składowisko odpadów niebezpiecznych – miąższość nie mniejsza niż 5 m, współczynnik filtracji k ≤ 1,0 × 10–9 m/s,
- składowisko odpadów obojętnych – miąższość minimum metr, współczynnik filtracji k ≤ 1,0 × 10–7 m/s,
- składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne – miąższość nie mniejsza niż metr, współczynnik filtracji k ≤ 1,0 × 10–9 m/s.
Pomiary współczynnika filtracji k naturalnej lub sztucznej bariery wykonywane są przynajmniej dwiema metodami, w tym koniecznie polową.
Bariera geologiczna powinna mieć rozciągłość poziomą, która przekracza obszar projektowanego składowiska odpadów.
Naturalną lub sztuczną barierę uzupełnia izolacja syntetyczna. Musi być ona zaprojektowana w sposób, który uwzględnia skład chemiczny odpadów i warunki geotechniczne składowania. Ponadto izolacja taka nie może być częścią stabilizacji zboczy składowiska.
Użytkowanie
Ważne jest, aby eksploatacja składowiska odpadów gwarantowała:
- ograniczenie powierzchni składowanych odpadów narażonych na czynniki atmosferyczne (gdy to niezbędne w celu minimalizowania zanieczyszczenia powietrza, w tym także rozwiewania odpadów),
- przeciwdziałanie rozwiewaniu odpadów,
- gromadzenie wód odciekowych i ich oczyszczanie w zakresie umożliwiającym przyjęcie do oczyszczalni ścieków lub nawet odprowadzenie do wód bądź ziemi,
- stateczność geotechniczną składowanych odpadów.
Podstawa prawna: Rozporządzenie ministra środowiska z 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów (Dz.U. z 2013 r. poz. 523).
Przemysław Ł. Siemiątkowski, prawnik specjalizujący się w zakresie prawa pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy
Zobacz także:
