Zespół do oceny ryzyka zawodowego powołuje pracodawca w trybie przyjętym w danej firmie. Powinien się on składać z pracodawcy lub jego przedstawiciela, pracowników wyznaczonych przez pracodawcę (w tym osoby kierujące pracownikami), ekspertów zewnętrznych (jeżeli zachodzi taka potrzeba).
Poza wiedzą z zakresu dokonywania oceny ryzyka zawodowego od pracodawcy nie są wymagane żadne dodatkowe kwalifikacje, tzn. dodatkowe uprawnienia do oceny ryzyka.Przedstawicielem pracodawcy może być każda osoba, w tym również specjalista ds. bhp, gdyż przepisy tego nie zabraniają, a ze względu na ogólną wiedzę w zakresie ochrony pracy pracownika służby bhp jest to nawet wskazane.
Szczegółową wiedzę dotyczącą np. zagrożeń związanych z maszynami lub technologią na konkretnych odcinkach organizacji pracy posiadają pracownicy nadzoru – kierownicy, majstrowie. Z tego powodu powinni oni wchodzić okresowo w skład zespołu oceniającego ryzyko zawodowe w wydziałach ich dotyczących.
Ponadto wiedzę o zagrożeniach, a bardzo często o postępowaniu realizowanym w praktyce, mają społeczni inspektorzy pracy i inni pracownicy interesujący się ochroną pracy.
Często konieczne jest, by osoby wchodzące w skład zespołu oceniającego posiadały specjalistyczną wiedzę z różnych dziedzin. W takich przypadkach osoby takie powinny być powoływane do zespołu okresowo lub w celu udzielenia przez nie konsultacji.
Po dokonaniu charakterystyki obiektu oceny ryzyka (stanowisko pracy), można przejść do identyfikacji zagrożeń. W procesie tym należy rozpoznać:
- czy zagrożenie istnieje?
- czy zdefiniowano jego charakterystyki?
Identyfikując
zagrożenia stwierdza się, jaki jest stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek, chorobę lub inną szkodę.
Identyfikację zagrożeń należy rozpocząć od zapoznania się z:
- uciążliwościami,
- niespełnieniem wymagań przepisów i norm, jakie występują na stanowisku pracy,
a następnie przystąpić do identyfikowania wszystkich zagrożeń, których źródłem są występujące czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe.
Powinna ona obejmować historię stanu środowiska pracy na stanowisku, a zatem zagrożenia, które przyczyniły się w przeszłości do powstania :
- wypadków przy pracy,
- chorób zawodowych,
- awarii,
- niebezpiecznych zdarzeń itp.
Identyfikując zagrożenia, należy odnieść się do ich przyczyn, co jest szczególnie pomocne na etapie podejmowania działań zapobiegawczych. Jeżeli np. określi się , że źródłem poparzenia termicznego są wytypowane gorące powierzchnie, to podejmując działania zapobiegawcze, można zastosować bariery ukierunkowane bezpośrednio na to źródło, czyli osłonę powierzchni.
Dokonując identyfikacji zagrożeń należy wykorzystać:
- listy kontrolne,
- dokumentację techniczną,
- normy określające wymagania bezpieczeństwa pracy,
- dokumenty pomiarów czynników środowiska pracy,
- wiedzę i doświadczenie pracowników (wywiady),
- dokumenty pokontrolne zewnętrznych organów nadzoru.
dr inż. Adam Słomka, Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy we Wrocławiu
Zobacz także: