Przeprowadzanie szkoleń pracowników w zakresie ochrony przeciwpożarowej jest obowiązkiem każdego pracodawcy. Chociaż żaden przepis szczegółowy nie określa ich zasad, muszą być one dostosowane do specyfiki pracy na określonym stanowisku – osoby kierujące pracownikami poznają inne tematy niż np. pracownicy biurowi.
Szkolenia przeciwpożarowe powinny być częścią szkolenia wstępnego podstawowego oraz instruktażu ogólnego, który przechodzą wszyscy nowo zatrudnieni pracownicy, a także studenci odbywający praktyki zawodowe oraz uczniowie szkół zawodowych odbywający praktyczną naukę zawodu w firmie, przed dopuszczeniem ich do wykonywania pracy.
Instruktaż ogólny lub stanowiskowy
Ramowy program tego szkolenia obejmuje temat podstawowych zasad ochrony przeciwpożarowej oraz postępowania w razie pożaru. Czas trwania tego programu wynosi minimum 20 minut. Podczas takiego instruktażu pracownik powinien poznać warunki panujące w firmie, tzn.:
- ogólne wiadomości o pożarach,
- potencjalne źródła zagrożeń pożarowych,
- możliwe przyczyny powstawania i rozprzestrzeniania się pożarów,
- zasady ewakuacji,
- zasady użycia podręcznego sprzętu gaśniczego,
- instrukcję postępowania na wypadek pożaru.
Szczegółowy program instruktażu stanowiskowego (opracowany przez pracodawcę) powinien uwzględniać problematykę ochrony przeciwpożarowej, ale tylko pod warunkiem, że w procesach produkcyjnych w firmie stosowane są materiały pożarowo niebezpieczne.
Szkolenie wstępne podstawowe
Takie szkolenie powinno być przeprowadzane w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia przez danego pracownika pracy na określonym stanowisku. Ramowe programy szkoleń wstępnych podstawowych muszą uwzględniać tematy dotyczące ochrony przeciwpożarowej w formie dostosowanej do specyfiki wykonywanej pracy.
Dla pracodawców lub osób kierujących pracownikami tematem takim jest „Ochrona przeciwpożarowa oraz ochrona środowiska”, który to temat powinien m.in. uwzględniać omówienie uregulowań prawnych dotyczących bezpieczeństwa przeciwpożarowego (podstawy prawne, sankcje za nieprzestrzeganie przepisów w tym zakresie) oraz teorii spalania. Dla pracowników administracyjno-biurowych oraz dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych będą to „Zasady postępowania w razie wypadków i w sytuacjach zagrożeń (pożaru, awarii...), w tym zasady udzielania pomocy przedlekarskiej”.
W praktyce na omówienie zagadnień bezpieczeństwa pożarowego w ramach szkolenia wstępnego podstawowego trzeba przeznaczyć około 1,5 godziny. Tematy ramowych programów wymagają opracowania szczegółowego planu zajęć dostosowanego do konkretnych potrzeb szkolonych pracowników. Plan taki powinien uwzględniać trzy podstawowe grupy zagadnień, czyli:
charakterystykę zagrożeń pożarowych (wybuchowych) występujących w obiekcie (zakładzie pracy),
wymogi bezpieczeństwa pożarowego,
zasady zachowania się w sytuacji zagrożenia (pożaru).
Podstawa prawna: art. 4 ust. 1 pkt 4a ustawy z 24 sierpnia 1991 r. po ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 178, poz. 1380 ze zm.).
Jerzy Żurek, starszy brygadier pożarnictwa w stanie spoczynku, były naczelnik Wydziału w KG PSP w Warszawie
Zobacz także:
