Trzeba pamiętać, że frezarka powinna mieć osłonę uniemożliwiającą dostanie się rąk do pracującego frezu. Jego część niezagłębiona w materiale musi być całkowicie zasłonięta.
Najprostsza osłona stosowana w frezarkach dolnowrzecionowych przy frezowaniu prostoliniowym wykonana jest z blachy o grubości 2 mm i zamocowania na ramieniu przesuwnym względem stojaka w kierunkach pionowym oraz poziomym. Dokładność osłonięcia narzędzia zależy w dużej mierze od podniesienia osłony nad stołem frezarki.
Wobec tego przyjmuje się, że osłona w wystarczającym stopniu zabezpiecza ręce pracownika, jeżeli wysokość frezowanego materiału nie przekracza 50–60 mm. Ze względu na to, że osłona taka zupełnie nie zabezpiecza przed możliwością odrzutu obrabianego materiału, wskazane jest, aby stosować ją wtedy, gdy warstwa skrawana jest niewielka.
Zespoły posuwowe
Ponadto zaleca się wyposażać frezarki w dostawne zespoły posuwowe. Powinny one spełniać następujące wymagania:
- niezawodnie mocować obrabiany przedmiot, zabezpieczając go przed wyrzuceniem przez narzędzie skrawające,
- zapewniać prawidłowe podawanie przedmiotu do narzędzia, wykluczające możliwość zukosowania i przesunięcia go podczas obróbki,
- być przystosowane do samoczynnego usuwania przedmiotu po obróbce,
- ograniczać ręczne czynności jedynie do przestrzeni, która jest poza zasięgiem narzędzia.
W związku z tym, że osłony nie zabezpieczają przed odrzutem obrabianego materiału, a zjawisko to występuje dosyć często, konieczne staje się stosowanie urządzeń zabezpieczających przed odrzutem.
Grzebienie
Do najpopularniejszych urządzeń tego rodzaju należą grzebienie dociskowe wykonane z drewna sosnowego lub bukowego przez nacięcie piłą zębów wzdłuż włókien drewna.
Zasada działania grzebieni polega na tym, że pozwalają one na przesuwanie materiału obrabianego tylko w jednym kierunku – posuwu, natomiast uniemożliwiają jego cofnięcie. Działanie ich jest analogiczne do funkcjonowania zaczepów przeciwodrzutowych w strugarkach grubiarkach. Aby grzebienie dociskowe były elastyczne, ich zęby muszą być wąskie. Przyjmuje się, że grubość poszczególnych zębów powinna wynosić 5–7 mm, a odległość między nimi równać się szerokości rzazu piły.
Należy także mieć na uwadze, że grzebienie dociskowe ustawia się pod kątem 45° do powierzchni materiału. Końce zębów powinny się lekko odginać w chwili przesuwania materiału. Dobrze ustawiony grzebień musi pozwalać na przesuwanie materiału z niewielką siłą w kierunku posuwu i uniemożliwiać jego cofanie.
Ponadto grzebienie powinno się mocować do płyty stołu za pomocą śrub. Spotykane często w praktyce mocowanie ściskami stolarskimi nie jest bezpieczne, gdyż ściski takie łatwo rozluźniają się, wskutek czego może nastąpić odrzucenie materiału.
Dociski
Do frezowania prostoliniowego przy prowadnicy można stosować różnego rodzaju
dociski sprężynowe. Zakres ich stosowania jest taki sam jak grzebieni.
Stosuje się tu sprężyny dociskające materiał do stołu i prowadnicy. Nacisk sprężyny na materiał reguluje się tak, aby sprężyny w czasie frezowania nie uginały się pod działaniem maksymalnych sił odpychających materiał od prowadnicy, a materiał można było z niedużym wysiłkiem przesuwać do przodu.
Rolki i tzw. trzewiki
O wiele wygodniejsze od grzebieni i sprężyn są urządzenia pomocnicze zaopatrzone w rolki lub tzw.
trzewiki dociskowe.
Ich zaletą jest możliwość łatwego i szybkiego ustawienia do różnych grubości oraz szerokości frezowania materiału. Urządzenia takie są jednak przystosowane tylko do frezowania prostoliniowego przy prowadnicy.
Podstawa prawna: rozporządzenie ministra gospodarki z 14 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze obrabiarek do drewna (Dz.U. nr 36, poz. 409).
Jerzy Wroński, specjalista i rzeczoznawca ds. bhp, były zastępca Głównego Inspektora Pracy Państwowej Inspekcji Pracy
Zobacz także:
