Strażakowi ochotniczej straży pożarnej, który w związku z działaniami ratowniczymi lub ćwiczeniami dozna stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przyznaje się jednorazowe odszkodowanie. Podstawą do takiego odszkodowania jest rozporządzenie w sprawie przyznawania świadczeń odszkodowawczych strażakom jednostek ochrony przeciwpożarowej i członkom ochotniczej straży pożarnej z tytułu uszczerbku na zdrowiu albo szkody w mieniu, a w przypadku ich śmierci przyznawania odszkodowań członkom ich rodzin.
Strażak, który dozna takiego uszczerbku, nazywany jest przez rozporządzenie „osobą poszkodowaną”, a podmiotem właściwym w sprawie dotyczącej przyznania odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu strażaka ochotnika jest podmiot ponoszący koszty funkcjonowania jednostki ochrony przeciwpożarowej, zwany dalej „podmiotem właściwym”. Podmiot ten wszczyna postępowanie w sprawie odszkodowania z urzędu albo po otrzymaniu wniosku osoby poszkodowanej lub członka jej rodziny (w razie śmierci osoby poszkodowanej).
Wszczęcie postępowania następuje poprzez niezwłoczne powołanie zespołu powypadkowego, zwanego dalej „zespołem”, w celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Skład zespołu, w liczbie co najmniej 3 osób, ustala właściwy podmiot, który wyznacza także przewodniczącego.
W miarę możliwości w skład zespołu powinien wchodzić lekarz. Jednocześnie, gdy osobą poszkodowaną jest członek ochotniczej straży pożarnej, w skład zespołu wchodzą:
prezes właściwej ochotniczej straży pożarnej,
gminny komendant ochrony przeciwpożarowej (jeżeli został powołany)
pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy właściwego terytorialnie urzędu gminy (miasta).
W skład zespołu nie mogą wchodzić osoby zainteresowane wynikiem działania zespołu, zwłaszcza gdy może mieć to wpływ na ich odpowiedzialność lub uprawnienia. W związku z tym, że zadaniem zespołu jest ustalenie czasu, miejsca, okoliczności i przyczyn wypadku, zespół może:
dokonać oględzin miejsca wypadku, z których sporządza protokół,
sporządzić szkice lub wykonać fotografie miejsca wypadku,
przeglądać dokumentację przeprowadzonej akcji ratowniczej lub ćwiczeń,
przesłuchać osobę poszkodowaną, jeżeli jej stan zdrowia na to pozwala, i sporządzić protokół przesłuchania,
przesłuchać świadków wypadku i sporządzić protokół przesłuchania,
zasięgać opinii lekarza, w miarę możliwości sprawującego opiekę medyczną nad osobą poszkodowaną, oraz w razie potrzeby innych specjalistów,
przeglądać akta postępowania karnego na zasadach określonych w przepisach o postępowaniu karnym,
zbierać inne dowody dotyczące wypadku.
Do protokołu powypadkowego dołącza się całość materiałów zebranych w toku postępowania, w szczególności protokoły przesłuchań, oświadczenia, opinie specjalistów, notatki, szkice, fotografie i protokoły oględzin miejsca wypadku, a także zdanie odrębne członka zespołu, jeżeli zostało zgłoszone.
Protokół powypadkowy jest, wraz z orzeczeniem komisji lekarskiej, stwierdzającym stopień uszczerbku na zdrowiu osoby poszkodowanej w związku z jej udziałem w działaniach ratowniczych lub ćwiczeniach, podstawą do wydania przez właściwy podmiot orzeczenia o odszkodowaniu.
Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 24 grudnia 2003 r. w sprawie przyznawania świadczeń odszkodowawczych strażakom jednostek ochrony przeciwpożarowej i członkom ochotniczej straży pożarnej z tytułu uszczerbku na zdrowiu albo szkody w mieniu, a w przypadku ich śmierci przyznawania odszkodowań członkom ich rodzin (Dz.U. z 2004 r. nr 1, poz. 6).
Anna M. Błażejczyk, specjalista w Departamencie Nadzoru i Kontroli Ministerstwa Zdrowia
Zobacz także: