Uchwalona przez Sejm 21 czerwca br. ustawa o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw wprowadza m.in. regulacje dostosowujące polskie prawo do wymagań unijnych w zakresie liberalizacji obrotu paliwami gazowymi.
Paliwa gazowe w obrocie giełdowym
Zmienione przepisy mają zagwarantować transparentne zasady handlu gazem ziemnym i doprowadzić do zmiany struktury rynku gazu w kierunku rynku konkurencyjnego. Nowy art. 49b Prawa energetycznego przewiduje obowiązek sprzedaży nie mniej niż 15 proc. gazu ziemnego wprowadzonego do sieci przesyłowej na giełdach towarowych lub rynku regulowanym. Powinno to doprowadzić do utworzenia hurtowego rynku gazu ziemnego, gdzie podmioty sprowadzające gaz ziemny z zagranicy oraz wydobywające go ze złóż krajowych będą oferowały go wszystkim zainteresowanym podmiotom na niedyskryminacyjnych zasadach.
Z obowiązku publicznej sprzedaży gazu ziemnego został wyłączony gaz ziemny stanowiący zapasy obowiązkowe lub przesyłany tranzytem przez Polskę lub wydobywany na terytorium Polski i sprzedawany za granicę, a także wykorzystywany do realizacji zadań operatorów systemu gazowego. Ponadto, biorąc pod uwagę potrzebę promowania zmian struktury rynku gazu, z przedmiotowego obowiązku zostały zwolnione podmioty, które sprowadzają gaz ziemny do Polski w niewielkiej skali.
Dodatkowo, dzięki udostępnieniu gazu na giełdach towarowych, odbiorcy będą mieli możliwość skorzystać z prawa do zmiany sprzedawcy, zagwarantowanego w art. 4j ust. 1 ustawy. Jednocześnie odbiorca, który nie będzie korzystał z prawa do zmiany sprzedawcy, będzie mógł być obsługiwany przez dotychczasowego dostawcę.
Dystrybutor gazu członkiem giełdy towarowej
Zmiany w ustawie o giełdach towarowych wynikające z powyższej ustawy nowelizacyjnej mają na celu umożliwienie wszystkim przedsiębiorstwom energetycznym, w szczególności prowadzącym działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi, uzyskanie statusu członka giełdy towarowej i zawieranie transakcji na giełdzie na własny rachunek.
W obecnym stanie prawnym przedsiębiorstwa gazownicze mogą zawierać transakcje na giełdzie towarowej za pośrednictwem domów maklerskich. Brak jednak uzasadnienia merytorycznego, aby wykluczać możliwość udziału w obrocie giełdowym przedsiębiorstwom gazowniczym, podczas gdy na rynku energii elektrycznej prowadzonym przez giełdę towarową przedsiębiorstwa elektroenergetyczne mogą zawierać takie transakcje bezpośrednio.
Zmiana spowoduje zniesienie tej nieuzasadnionej bariery, przyśpieszenie rozwoju rynku giełdowego oraz zmniejszenie potencjalnych kosztów pośrednictwa w zawieraniu transakcji giełdowych.
Obowiązek informowania o cenach paliw gazowych
Wdrożenie zasad konkurencyjnego rynku gazu ziemnego wymaga transparentnej i dostępnej powszechnie informacji o cenach gazu ziemnego. Z uwagi na fakt, iż większość gazu ziemnego zużywanego na krajowym rynku jest importowana, cena na rynku krajowym nawet po liberalizacji rynku będzie silnie uzależniona od cen w imporcie. Dlatego, aby przeciwdziałać spekulacjom, niezbędne jest, aby rynek miał dostęp do informacji na temat średnich cen gazu z importu.
Nowelizacja wprowadza więc obowiązek obliczania i publikowania takich
cen. A ponieważ ceny gazu z kierunku wschodniego kształtowane są na
innych zasadach i poziomach niż ceny gazu sprowadzanego z UE, ceny te
będą obliczane i publikowane odrębnie.
Ewa Kranz
Zobacz także:
