Aktualnie system wsparcia dla kogeneracji dotyczy tylko jednostek opalanych metanem uwalnianym i ujmowanym przy dołowych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach węgla kamiennego lub gazem uzyskiwanym z przetwarzania biomasy. Dla nich bowiem system wsparcia został uregulowany w prawie do dnia 31 marca 2019 r.
Korzyści z kogeneracji
Kogeneracja (CHP) to proces technologiczny stosowany w elektrociepłowniach. Polega on na jednoczesnym wytwarzaniu energii elektrycznej oraz użytkowej energii cieplnej. Wysokosprawna kogeneracja jest wspierana przez UE, ponieważ przyczynia się do ograniczenia emisji CO2, oszczędności energii, rozwoju wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii oraz poprawy bezpieczeństwa energetycznego. Jak wyliczają specjaliści, dzięki wykorzystaniu potencjału kogeneracji w krajach Unii Europejskiej można zaoszczędzić energię rzędu 15–25 Mtoe na rok oraz ograniczyć emisję CO2 o 35–55 mln ton rocznie.
Wsparcie wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji wskazane jest w projektowanych przepisach dyrektywy o efektywności energetycznej. Nakłada on obowiązek na kraje członkowskie opracowania Krajowych Planów Działań w zakresie ogrzewania i chłodzenia dla wykorzystania potencjału wysokosprawnej kogeneracji.
System wsparcia dla kogeneracji
Zgodnie z projektem ustawy nowelizującej prawo energetyczne, na kolejne dwa lata ma być wydłużone działanie mechanizmów wsparcia przedsiębiorców wytwarzających energię elektryczną w wysokosprawnej kogeneracji (CHP). Polega on na obowiązkowym odbiorze, przesyle lub dystrybucji energii elektrycznej wytworzonej przez operatora systemu dystrybucyjnego, z zachowaniem niezawodności i bezpieczeństwa Krajowego Systemu Elektroenergetycznego oraz wydawaniu przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, świadectw pochodzenia z kogeneracji. Świadectwa takie mogą być przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii.
Wytwórcy, którzy uzyskali świadectwa pochodzenia z kogeneracji mogą odsprzedać je za pośrednictwem TGE podmiotom zobowiązanym, zyskując w ten sposób dodatkowy przychód z działalności polegającej na wytwarzaniu energii.
Obowiązkowe świadectwa pochodzenia z kogeneracji
System wsparcia CHP dopełniają zapisy ustawy umożliwiające wymierzenie kary pieniężnej przedsiębiorstwom, które nie wypełniły obowiązku umorzenia odpowiedniej ilości świadectw pochodzenia oraz świadectw pochodzenia z kogeneracji lub uiszczenia opłaty zastępczej.
Obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia oraz świadectw pochodzenia z kogeneracji lub wniesienia opłaty zastępczej został nałożony na przedsiębiorstwa zajmujące się wytwarzaniem lub obrotem energią elektryczną i sprzedające tę energię do odbiorców końcowych.
W celu wypełnienia obowiązku przedsiębiorstwa energetyczne mogą
umorzyć odpowiednie świadectwa pochodzenia albo uiścić opłatę zastępczą
na konto Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Opłata ta powinna być przeznaczona na wspieranie wytwarzania energii
elektrycznej z odnawialnych źródeł energii i wytwarzania energii
elektrycznej i ciepła ze źródeł kogeneracyjnych znajdujących się na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, do
zadań Prezesa URE należy kontrola przestrzegania przez przedsiębiorstwa
energetyczne powyższych obowiązków. Kontrolę tę Prezes URE przeprowadza
po zakończeniu każdego roku kalendarzowego (po 31 marca).
Wydawanie świadectw pochodzenia z kogeneracji regulują przepisy w
art. 9l ustawy, natomiast w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 2010
r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych
innych ustaw określono, iż obowiązek uzyskania i przedstawienia do
umorzenia świadectw pochodzenia z kogeneracji oraz uiszczenia opłaty
zastępczej, stosuje się do dnia 31 marca 2013 r. Zatem 31 marca 2013 r.
wygasł mechanizm określony w ustawie, zapewniający wsparcie dla
wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji w źródłach
węglowych gazowych.
Ewa Kranz
Zobacz także:
