Darowizna samochodu do firmy małżonka

Kategoria: Finanse w firmie
Autor: Mariusz Olech
Data: 17-03-2016 r.

W przypadku przekazania samochodu małżonkowi na podstawie umowy darowizny nie wystąpi z tego tytułu przychód do opodatkowania PIT ani po stronie darczyńcy, ani po stronie obdarowanego. Nie każde jednak przekazanie będzie darowizną. Duże znaczenie ma okoliczność, czy auto jest objęte małżeńską wspólnością majątkową, czy też stanowi majątek odrębny przekazującego go małżonka.

Darowizna jest tzw. umową nazwaną, która została uregulowana w przepisach Kodeksu cywilnego (dalej: kc). Zgodnie z art. 888 tej ustawy przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Cechą umowy, o której mowa, jest więc nieodpłatny charakter świadczenia.

Małżeńska wspólność majątkowa

 

Istotne znaczenie ma fakt, czy samochód jest objęty małżeńską wspólnością majątkową, czy też nie (a także czy w firmie żony miał status środka trwałego), ponieważ w myśl art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT przychodem z działalności gospodarczej jest także wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jeśli samochód został kupiony w trakcie trwania małżeństwa, np. w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez jednego z małżonków i jednocześnie nie zachodzi żadne z wyłączeń określonych w art. 33 kro, wówczas jest objęty wspólnością małżeńską nawet w sytuacji, gdy na dokumencie dokumentującym ww. zakup figuruje jedynie ta osoba (a nie również jej małżonek). Niezależnie bowiem od tego, który z małżonków wykorzystuje taki składnik majątku w swojej działalności gospodarczej, oboje małżonkowie pozostają jego właścicielami. Z tego względu w przypadku przekazania objętego ww. wspólnością samochodu mężowi nie można mówić, że nastąpiła jego darowizna w rozumieniu art. 888 kc.

W konsekwencji, w przypadku gdy do przekazania dochodzi pomiędzy małżonkami, między którymi obowiązuje wspomniany wcześniej ustrój wspólności majątkowej, w ten sposób, że jeden z małżonków przekazuje nieodpłatnie samochód wykorzystywany wcześniej w swojej działalności gospodarczej, a drugi małżonek przyjmuje go do wykorzystywania we własnej działalności gospodarczej i wspomniany składnik majątkowy jest objęty tą wspólnością - nie dochodzi do zmiany właściciela tego samochodu. Zmienia się jedynie sposób jego wykorzystywania. W związku z tym, ponieważ małżonek, na rzecz którego przekazano samochód, jako jego współwłaściciel nie otrzymuje z tego tytułu żadnych wartości pieniężnych ani przysporzenia majątkowego, nie powstaje u niego przychód do opodatkowania PIT. Jest to dla niego „transakcja” neutralna podatkowo. Z tych samych względów przychodu nie uzyskuje także małżonek, który auto „przekazał”.

Samochód jako odrębny składnik majątku

Darowizna będzie natomiast formalnie możliwa w przypadku nieodpłatnego przekazania małżonkowi samochodu nieobjętego małżeńską wspólnością majątkową (a więc gdy stanowi on majątek odrębny małżonka, który go przekazuje). Należy jednak zauważyć, że w przypadku takiej darowizny u darczyńcy nie wystąpi wartość do opodatkowania PIT, ponieważ ze względu na jednostronny i nieodpłatny charakter świadczenia nie otrzymał on z tego tytułu żadnego dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 ustawy o PIT. Odnosi się to zarówno do przekazania samochodu niewpisanego uprzednio do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w jego firmie, jak i mającego w niej status środka trwałego.

Dodatkowo, jeśli auto było środkiem trwałym w działalności gospodarczej darczyńcy (żony), nie znajdzie do niego zastosowania przepis art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT. Nakazuje on rozpoznać przychód z odpłatnego zbycia środków trwałych, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło sześć lat. Darowizna, jako świadczenie o charakterze nieodpłatnym, nie jest bowiem odpłatnym zbyciem w rozumieniu ww. przepisu. W konsekwencji u darczyńcy nie powstanie z tego tytułu przychód skutkujący koniecznością zapłaty PIT. Potwierdzały to również organy podatkowe, w tym m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 10 maja 2012 r. (nr ITPB1/415-154/12/PSZ).

Podatku dochodowego nie będzie także musiał zapłacić obdarowany. Jak bowiem wynika z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, jej przepisów nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Ponadto w myśl art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w myśl przepisów o podatku od spadków i darowizn (a więc także od małżonka).

Otrzymanie darowizny powinny być natomiast opodatkowane na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (dalej: upsid). Jeśli jednak np. darowiznę samochodu otrzymał członek najbliższej rodziny darczyńcy (np. mąż, jak w rozpatrywanym przypadku), to przy spełnieniu określonych przepisami warunków nie wystąpi po jego stronie obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn. Darowizny między osobami z tzw. zerowej grupy podatkowej (obejmującej m.in. małżonków) są bowiem zwolnione od tego podatku (art. 4a ust. 1 upsid).

Możliwość zastosowania omawianego zwolnienia będzie jednak możliwa pod warunkiem że taki obdarowany z kręgu najbliższej rodziny zgłosi nabycie samochodu w tej formie w urzędzie skarbowym. Wspomnianego zgłoszenia należy dokonać (na formularzu SD-Z2) w terminie sześciu miesięcy od otrzymania darowizny. Zgłoszenie nie jest jednak wymagane:

  • w razie darowizny sporządzonej w formie aktu notarialnego, a także
  • gdy wartość majątku nabytego przez obdarowaną od jednej osoby na przestrzeni pięciu lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych nie przekracza kwoty 9.637 zł (art. 4a ust. 4 upsid).
 Mariusz Olech, prawnik, specjalista ds. prawa gospodarczego

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Jak zatrzeć ślady po przeglądaniu Internetu?

pobierz

Wzór Polityki Bezpieczeństwa w ochronie danych osobowych

pobierz

Konfiguracja bezpieczeństwa. Windows 10

pobierz

10 sprytnych trików na szybkie obliczenia w Excelu

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 38750 )
Array ( [docId] => 38750 )