Spółka może domagać się odszkodowania za naruszenie tajemnicy bankowej

Można dochodzić odpowiedzialności za szkodę spowodowaną ujawnieniem tajemnicy bankowej (tym bardziej, jeżeli jest związana z tajemnicą przedsiębiorstwa), jednak sposób i zasady tego zależą od konkretnych okoliczności sprawy.

Ponadto należy pamiętać, że ujawnianie lub wykorzystywanie informacji, która stanowi tajemnicę bankową, niezgodnie z upoważnieniem, jakie określone jest w prawie bankowym, przez kogokolwiek ze zobowiązanych do zachowania tajemnicy bankowej, zagrożone jest karą grzywny do jednego miliona złotych oraz karą pozbawienia wolności do lat trzech.

Oprócz prawa bankowego, ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa reguluje również ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Według art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Ustawa ta również określa zasady ochrony tajemnicy, zasady odpowiedzialności z tytułu naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa i sankcje z tytułu naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa.

Bank ponosi pełną odpowiedzialność odszkodowawczą. Natomiast tajemnica bankowa należy do tajemnicy o charakterze zawodowym o szczególnym rygorze. Obejmuje praktycznie wszystkie informacje związane z wykonywaniem przez banki ustawowo przepisanych im obowiązków. Podstawowym przepisem ustawy – Prawo bankowe jest art. 104. Stanowi on główną część szerszej regulacji tajemnicy bankowej w prawie bankowym.

Tajemnica bankowa obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej, uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank tę czynność wykonuje. Przyjmuje się, że zwrot „wszystkie informacje” oznacza, że przedmiotowy zakres tajemnicy bankowej oparty został na zasadzie maksymalizacji. W praktyce tajemnica bankowa powstaje w związku z każdą czynnością banku podejmowaną na rzecz swojego klienta, nawet tego potencjalnego. Jeżeli więc nawet nie stali się Państwo stroną umowy z bankiem, ale wyjawili mu informacje w ramach negocjacji, odpowiedzialność banku jest uzasadniona.

Do podmiotów obowiązanych do zachowania tajemnicy należą:

• bank, w tym jego organy (czyli zarząd, rada nadzorcza),
• osoby zatrudnione w banku, tj. osoby zatrudnione na podstawie umów wynikających z Kodeksu pracy lub na kontrakt menedżerski,
• osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe.

Zakres przedmiotowy tajemnicy bankowej jest szeroki, ponieważ obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej uzyskane:

• w czasie negocjacji,
• w trakcie zawierania umowy,
• w trakcie realizacji umowy,
• na podstawie której bank tę czynność wykonuje.

Sąd uznał, że art. 104 ust. 1 upb wprowadza tzw. zasadę maksymalizmu, zgodnie z którą zakresem przedmiotowym tajemnicy bankowej są objęte wszystkie informacje, poza wyjątkami przedmiotowymi określonymi w art. 104 ust. 2 tej ustawy oraz wyjątkami dotyczącymi udzielania określonych informacji ściśle określonym podmiotom, uprawnionym do tego z mocy ustawy (wyrok WSA w Krakowie z 20 maja 2008 r., sygn. akt I SA/Kr 115/08).

Obowiązek zachowania tajemnicy bankowej nie jest ograniczony czasowo i dotyczy wszystkich osób zobowiązanych do zachowania tajemnicy bankowej. Przy czym w odniesieniu do byłych pracowników banku rozciąga się także na okres po ustaniu zatrudnienia.

Banku nie obowiązuje zachowanie tajemnicy bankowej wobec:

1. Osoby, której dotyczą informacje objęte tajemnicą (ta osoba jest nazywana beneficjentem tajemnicy bankowej). Osoba ta, z wyłączeniem przypadków określonych w upb, jest beneficjentem tych informacji i to ona ma prawo do decyzji, czy i komu takie informacje mogą być ujawnione. Wymaga to jednak wyraźnego oświadczenia wobec banku, uprawniającego bank do dysponowania informacją w określonym celu i wobec określanych podmiotów. Upoważnienie powinno być kierowane zawsze do banku, a nie osoby trzeciej, która miałaby od banku uzyskać informację konfidencjonalną. Upoważnienie powinno precyzować z reguły zakres przekazywanych informacji.|
2. Instytucji i okoliczności przewidzianych przepisami ustawy, w których bank jest uprawniony lub wręcz ma powinność ujawnienia informacji objętych tajemnica bankową. Do takich instytucji należą m.in. inne banki (w określonych przypadkach i zakresach), instytucje finansowe, biegli rewidenci, wojsko i policja, prokuratorzy i sądy.

Obowiązek zachowania tajemnicy bankowej nie dotyczy przypadków, w których bez ujawnienia informacji objętej tajemnicą bankową – ze względu na istotę i charakter czynności bankowej lub obowiązujące przepisy – nie jest możliwe należyte wykonanie umowy, na podstawie której jest wykonywana ta czynność bankowa, lub należyte wykonanie czynności pozostających w związku z zawarciem i wykonaniem tej umowy.

Bank ponosi odpowiedzialność cywilną za szkody wynikające z ujawnienia tajemnicy bankowej i wykorzystania jej niezgodnie z przeznaczeniem, jednakże nie ponosi odpowiedzialności za szkodę, która wynikła z ujawnienia tajemnicy bankowej przez osoby oraz instytucje, które były upoważnione przez ustawę do żądania od banku udzielania informacji, które stanowią tajemnicę bankową (np. przez sądy, prokuraturę, policję).

Do dochodzenia odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego. W zależności od tego, na czym polegało działanie (lub zaniechanie) banku, odpowiedzialność cywilna banku może być kontraktowa (umowna) lub deliktowa. Aby było możliwe dochodzenie odpowiedzialności cywilnej (odszkodowania), należy wykazać istnienie łącznie trzech przesłanek:

1. wystąpienie szkody, czyli ubytek w mieniu spółki, zarówno w postaci szkody bezpośredniej (zmniejszenie majątku), jak i z tytułu nieosiągniętych zysków (utracone korzyści),
2. istnienie związku przyczynowego między ujawnieniem i wykorzystaniem informacji stanowiących tajemnicę bankową a powstaniem szkody,
3. winę banku.

Przy odpowiedzialności na zasadzie winy należy też wykazać winę sprawcy. Większość prawników uważa, że odpowiedzialność banku oparta jest na zasadzie winy. Część uważa jednak, że odpowiedzialność banku za ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę bankową opiera się na zasadzie ryzyka (nie trzeba wykazywać winy – przepisy prawa bankowego są wystarczającą podstawą do orzeczenia odpowiedzialności banku).