Ochrona prokuratorska tajemnicy przedsiębiorstwa została zapewniona na gruncie przepisów administracyjnych, cywilnych, ale przede wszystkim karnych. Źródłem tej ochrony jest Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, która w art. 51 stanowi zasadę ochrony informacji, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa.
Międzynarodowe akty prawa, których RP jest stroną, zobowiązują organy państwa do zapewniania warunków i regulacji umożliwiających ochronę informacji prywatnych, w tym w szczególności tajemnic przedsiębiorstwa (spółki z o.o.). Metodykę i reguły działania prokuratorów, w tym zarówno na gruncie ścigania przestępstw, jak i zachowania w tajemnicy poufnych informacji, powziętych w toku prowadzonych postępowań, regulują przepisy ustawy z 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz.U. z 2011 r. nr 270, poz. 1599 ze zm.) oraz rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 24 marca 2012 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz.U. nr 49, poz. 296 ze zm.).
Poufność w Kodeksie karnym
Pierwszym z przepisów, który w sposób podstawowy chroni tajemnice spółki z o.o., jest art. 266 § 1 Kodeksu karnego określający przestępstwo ujawnienia informacji stanowiącej tajemnicę.
Przedmiotem ochrony przewidzianej przez ten przepis jest poufność informacji pozyskanych przez prokuraturę w ramach prowadzonych czynności w spółce. Artykuł przewiduje również zabezpieczenie przed zakusami innych przedsiębiorców pragnących naruszać interes spółki.
Warto podkreślić, że przepis ten może dotyczyć w zasadzie każdej informacji objętej tajemnicą, bez względu na jej charakter (prywatna, służbowa, zawodowa).
Należy bowiem zaznaczyć, że źródłem tajemnic może być przepis ustawy bądź też umowa pomiędzy stronami o zachowaniu poufności odnośnie do określonych informacji. Na gruncie działalności gospodarczej źródłem obowiązku zachowania tajemnicy może być umowa spółki, umowa o pracę, umowy menedżerskie bądź też inne umowy, na podstawie których takie zobowiązanie zostało przyjęte.
Oświadczenie o woli
Przestępstwo określone w art. 266 § 1 kk jest przestępstwem ściganym na wniosek pokrzywdzonego, np. prezesa spółki z o.o. Oznacza to, że prokurator będzie prowadził postępowanie przygotowawcze jedynie w wypadku złożenia oświadczenia o woli ścigania sprawcy przestępstwa. Jest to niezwykle istotne dla przedsiębiorstwa. Przesądza bowiem o tym, iż nie jest wystarczające samo tylko złożenie zawiadomienia na policję lub do prokuratury. Niezbędne jest jeszcze złożenie stosownego oświadczenia. Organy wymiaru sprawiedliwości są zatem obowiązane do działania w momencie uzyskania takiego wniosku od prawnego przedstawiciela firmy. Bez tego nie mogą przeprowadzić postępowania w sprawie.
Osoby uprawnione do złożenia wniosku
Osobą uprawnioną do złożenia wniosku będzie np. osoba reprezentująca pokrzywdzonego. A więc w odniesieniu do spółek kapitałowych (spółka z o.o.) – członek zarządu (pojedynczo lub wspólnie z innym członkiem), prokurent lub ustanowiony przez nich adwokat lub radca prawny. Do skutecznego złożenia takiego wniosku nie będzie zatem uprawniony pracownik spółki z o.o., chyba że otrzyma do złożenia takiego oświadczenia woli stosowne pełnomocnictwo przez osobę posiadającą takie uprawnienie.
Przewidziane kary
Popełnienie przestępstwa z art. 266 § 1 kk jest zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat. W Rozdziale XXXIII Kodeksu karnego zatytułowanym „Przestępstwa przeciwko ochronie informacji” obok powyższego przepisu znajduje się szereg innych definiujących zachowania, które w pewnych okolicznościach mogą godzić w tajemnicę przedsiębiorstwa. Przepisy tego rozdziału chronią szeroko rozumianą informację nie tylko przed niepożądanym jej ujawnieniem, ale także przed jej zniszczeniem, usunięciem czy nieuprawnioną modyfikacją.
Podstawa prawna:
- ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny,
- ustawa z 20 czerwca 1985 r. – ustawa o prokuraturze,
- rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 24 marca 2012 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury;
Przemysław Gogojewicz
Zobacz także: