Umowa zlecenia z uchodźcą z Ukrainy bez dokumentu potwierdzającego znajomość języka

Zatrudnienie uchodźców z Ukrainy jako pracowników samorządowych, bez konieczności spełnienia wymogu posiadania znajomości języka polskiego potwierdzonej dokumentem określonym w przepisach o służbie cywilnej, dotyczy jedynie wybranych stanowisk. Stanowiska te zostały wymienione w ustawie z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Uprawnienie do wykonywania pracy przez obywateli Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (w tym również w ramach umowy zlecenia) określono w art. 22 wspomnianej ustawy. W art. 27 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 583) – dalej „specustawa” – zamieszczono ustępy 9-16, zgodnie z którymi, za zgodą odpowiednich organów samorządowych obywatele Ukrainy, przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, mogą być zatrudniani jako:

• wychowawcy oraz opiekunowie dziecięcy w instytucjonalnych formach pieczy zastępczej,psycholodzy w instytucjonalnych formach pieczy zastępczej,
• pedagodzy w instytucjonalnych formach pieczy zastępczej
• osoby pracujące z dziećmi w placówce wsparcia dziennego
• psycholodzy w placówce wsparcia dziennego 
• pedagodzy w placówce wsparcia dziennego
• psycholodzy u organizatora rodzinnej pieczy zastępczej
• pedagodzy u organizatora rodzinnej pieczy zastępczej
  - pomimo niespełniania wymogów określonych ustawą z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych.

Zgodnie natomiast z art. 57 specustawy, w roku szkolnym 2021/2022 na stanowisku pomocy nauczyciela, o którym mowa w art. 165 ust. 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, może być zatrudniona osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego, jeżeli posiada znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego albo zna go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki. Wymogu znajomości języka polskiego potwierdzonej dokumentem, o którym mowa w art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, nie stosuje się.

Ważne: W wyżej wymienionych przypadkach nie znajduje zastosowania wymóg, zgodnie z którym osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego może zostać zatrudniona na stanowisku, na którym wykonywana praca nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji mających na celu ochronę generalnych interesów państwa, jeżeli posiada znajomość języka polskiego potwierdzoną dokumentem określonym w przepisach o służbie cywilnej.

• Wsparcie finansowe dla pracowników z Ukrainy przyjmujących swoje rodziny – co z podatkiem i składkami
• Koniec wizy dla obywatela Ukrainy – jak pomóc pracownikom
• Stawka ze zlecenia dla obywatela Ukrainy – czy można ją podwyższyć, jeżeli pracuje na oświadczeniu o powierzeniu pracy

Rozważając zatrudnienie uchodźcy z Ukrainy w ramach umowy zlecenia, należy przytoczyć przepisy zawarte w art. 22 ust. 1-3 specustawy:
1. Obywatel Ukrainy jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie pobytu zgodnego z obowiązującymi przepisami, w przypadku, gdy:
1) jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 lub
2) jest obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
- jeżeli podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, powiadomienie następuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego - praca.gov.pl.
3. W powiadomieniu, o którym mowa w ust. 1, podmiot powierzający wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy przekazuje:
1) informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy:
a) nazwę albo imię (imiona) i nazwisko,
b) adres siedziby albo miejsca zamieszkania,
c) numer telefonu lub adres poczty elektronicznej o charakterze służbowym,
d) numer identyfikacyjny NIP i REGON - w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą albo numer PESEL - w przypadku osoby fizycznej,
e) numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia - w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej,
f) symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z pracą obywateli Ukrainy;
2) dane osobowe obywatela Ukrainy:
a) imię (imiona) i nazwisko,
b) datę urodzenia,
c) płeć,
d) obywatelstwo,
e) rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument,
f) numer PESEL - o ile został nadany;
3) rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy;
4) stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy;
5) miejsce wykonywanej pracy.

Skoro w art. 22 ust. 3 pkt 3 specustawy wskazano, że w powiadomieniu powiatowego urzędu pracy należy podać informację o rodzaju umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy, oznacza to, iż regulacje zawarte w art. 22 ust. 1-3 specustawy nie dotyczą wyłącznie osób zatrudnianych w ramach stosunku pracy, ale również na podstawie innych tytułów prawnych, w tym umów zlecenia. 

• Wynagrodzenie dla obywatela Ukrainy – czy zawsze musi być minimalne
• Zatrudnianie i pomoc obywatelom Ukrainy – specustawa weszła w życie
• Zatrudnienie obywatela Ukrainy w samorządzie po wejściu w życie specustawy
• Jakie przepisy prawa pracy stosować zatrudniając cudzoziemca
• Przedłużenie pobytu na podstawie wizy Schengen lub wizy krajowej – jaki termin na złożenie wniosku