Uznawanie kwalifikacji zawodowych w UE

Migracja pracowników nie jest niczym nowym. Można śmiało powiedzieć, że na stałe wpisała się w naszą rzeczywistość i stała się jej naturalnym elementem. Na terenie Unii Europejskiej obowiązują zasady swobody przedsiębiorczości i przemieszczania się, ocena równoważności kształcenia. Niektóre zawody są jednak regulowane w jednym państwie, a nie są w innym. Co w takim przypadku? 

Kwestia ta została uregulowana w dyrektywie 2005/36 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych wraz ze zmianami. 

Zgodnie z art. 13 dyrektywy jeśli dostęp do określonego zawodu jest w danym państwie regulowany lub jego wykonywanie jest uzależnione od posiadanych kwalifikacji zawodowych - w państwie przyjmującym dostęp do tego zawodu i jego wykonywanie powinno odbywać się na tych samych warunkach jak w przypadku obywateli tego państwa. 

Jednakże dostęp do tego zawodu przyznaje się także wnioskodawcom, którzy w innym państwie członkowskim - nieregulującym danego zawodu:

a) wykonywali dany zawód w pełnym wymiarze czasu pracy przez rok lub przez równoważny okres w niepełnym wymiarze czasu pracy w okresie ostatnich 10 lat
b) posiadają przynajmniej jedno poświadczenie kompetencji lub dowód posiadania kwalifikacji wydane przez państwo nieregulujące tego zawodu. Musi ono poświadczyć, że posiadacz dokumentu jest przygotowany do wykonywania danego zawodu oraz zostać wydane zgodnie z przepisami państwa członkowskiego. 

Państwo przyjmujące nie może wymagać rocznego doświadczenia zawodowego jeśli dokument potwierdzający posiadane kwalifikacje poświadcza ukończenie regulowanego kształcenia lub szkolenia. 

Analizując sprawę dotyczącą uzyskania możliwości wykonywania zawodu psychoterapeuty w Finlandii, Trybunał Sprawiedliwości UE doszedł do wniosku, że swobody przemieszczania się i przedsiębiorczości oraz ocena kształcenia w innym państwie członkowskim (art. 45 i 49 TFUE) w związku z art.  art. 4 ust. 3 TUE muszą być interpretowane w taki sposób, że państwo członkowskie powinno uznać za prawdziwy dyplom wydany w innym państwie. Nie powinien także kwestionować poziomu wiedzy i kwalifikacji, które ten dyplom potwierdza. 

Jeśli jednak istnieją poważne wątpliwości, na podstawie których można sądzić, że dyplom nie jest odzwierciedleniem wiedzy i kwalifikacji których istnienia można byłoby domniemywać, organ mający dopuścić do wykonywania zawodu regulowanego w państwie członkowskim może zwrócić się do organu wydającego dokument o zbadanie zasadności wydania dyplomu. Dyplom powinien być cofnięty jeśli taka potrzeba pojawi się w związku z tym badaniem. 

Wątpliwości będą uzasadniały w szczególności informacje od osób innych niż organizator danego kształcenia, organów innego państwa członkowskiego. 

Jeśli jednak ponowne badanie dyplomu nie spowoduje wycofania go, państwo przyjmujące może zakwestionować wydanie dokumentu jedynie w wyjątkowych przypadkach, jeśli okoliczność sprawy będą w oczywisty sposób wskazywałuły na brak prawdziwości dyplomu.