Sport i rekreacja w działalności instytucji kultury

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów (art. 6 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym). Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują kulturę (biblioteki i inne instytucje kultury, ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami) oraz kulturę fizyczną i turystykę (art. 7 ust. 1 pkt 9 i 10 ustawy o samorządzie gminnym).

Ponadto tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego (art. 27 ust. 1 ustawy o sporcie).

Organizator instytucji kultury wydaje akt o jej utworzeniu, w którym określa przedmiot działania, nazwę i siedzibę (art. 11 ust. 1 uodk). Może być tak, że na terenie gminy nie funkcjonuje wyspecjalizowana jednostka organizacyjna gminy zajmująca się statutowo działalnością np. sportowo-rekreacyjną (najczęściej jest to ośrodek sportu i rekreacji). W takim przypadku jednostka samorządu terytorialnego, która jest organizatorem instytucji kultury, może w jej statucie postanowić, że instytucja kultury obok działalności kulturalnej będzie prowadzić także np. działalność rekreacyjną, sportową czy sportowo-rekreacyjną. A zatem jeśli organizowanie zajęć sportowych czy rekreacyjnych nie ma odzwierciedlenia w statucie instytucji kultury, to nie ma podstaw prawnych do wykonywania przez nią takich pozastatutowych zadań.

Jeśli natomiast na terenie gminy działa wyspecjalizowana jednostka organizacyjna powołana do realizacji zadań własnych gminy z zakresu sportu i rekreacji, to, moim zdaniem, nie ma uzasadnienia, aby te zadania cedować na instytucje kultury.

Inną sprawą jest współorganizowanie imprez przez instytucje kultury włącznie z imprezami sportowymi, rekreacyjnymi czy rekreacyjno-sportowymi. Często tego typu imprezom towarzyszą różnego rodzaju programy artystyczne (np. koncerty, konkurs piosenki turystycznej, dni gminy, dożynki). W takim przypadku współorganizatorem takich imprez, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach, są zazwyczaj instytucje kultury.

Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego mogą określić w drodze uchwały warunki i tryb finansowania zadania własnego, jakim jest tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi sportu (art. 27 ust. 1 ustawy o sporcie). Uchwała taka powinna:

• wskazywać cele publiczne, które jednostka samorządu terytorialnego zamierza osiągnąć (art. 27 ust. 2 ustawy o sporcie),
• precyzować katalog celów z zakresu sportu, których realizacja będzie współfinansowana ze środków jednostki samorządu terytorialnego.
• regulować zasady wspierania finansowego klubów, stowarzyszeń i innych podmiotów nie należących do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku (art. 28 ust. 1 ustawy o sporcie),
• określać procedury przyznania dotacji oraz jej późniejszego rozliczenia.