W praktyce umowa z samozatrudnionym ma zasadniczo charakter zarobkowy (chociaż może być zawarta także jako umowa nieodpłatna). Dlatego regulacje dotyczące wynagrodzenia są bardzo istotnym elementem jej treści.
Czy płaca minimalna zleceniobiorców obejmuje samozatrudnionych?
Od 2017 r. obowiązują przepisy o minimalnym wynagrodzeniu zleceniobiorców. Ustalają one – obok konieczności zapewnienia stawki minimalnej – także inne dodatkowe obowiązki. W jakim zakresie przepisy te odnoszą się do tzw. samozatrudnionych?
W umowie należy określić w tym zakresie co najmniej:
- wysokość wynagrodzenia za wykonanie zleconych czynności,
- sposób potwierdzania liczby godzin realizacji usług,
- sposób i terminy wypłaty (wypłat).
Odnosząc się do wynagrodzenia trzeba bezwzględnie pamiętać o obowiązujących od 2017 r. przepisach dotyczących minimalnej stawki godzinowej (w 2017 r. jest to 13 zł).
Co wynika z przepisów o minimalnej stawce godzinowej?
W razie zawierania umowy, która jest objęta przepisami o stawce minimalnej musimy pamiętać o tym, że:
1) wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie w taki sposób, by zapewniała uzyskanie za każdą godzinę wykonywania zlecenia stawki minimalnej;
2) istnieje zakaz zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej przez zleceniobiorcę i zakaz przeniesienia tego prawa na inną osobę;
3) wypłata wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej następować musi w formie pieniężnej;
4) wypłaty kwoty wynikającej z minimalnej stawki godzinowej nie rzadziej niż w miesiącu w przypadku umów zawartych na okresy dłuższe;
5) należy określić w umowie sposób potwierdzania liczby godzin wykonywania umowy;
6) trzeba przechowywać dokumentację związaną z określeniem sposobu potwierdzania oraz samym potwierdzaniem liczby godzin wykonania umowy przez okres 3 lat od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne.
Wszystkie przepisy dotyczące stawki minimalnej stosuje się – pomijając umowy wymienione w art. 8d ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, - do typowych umów zlecenia (z art. 734 KC) oraz do umów, do których znajdują zastosowanie przepisy o zleceniu (art. 750 KC) wykonywanych przez „przyjmujących zlecenie lub świadczących usługi”. Pojęcia te oznaczają:
a) osobę fizyczną wykonującą działalność gospodarczą zarejestrowaną w RP albo w państwie niebędącym państwem członkowskim UE lub państwem EOG, niezatrudniająca pracowników lub niezawierająca umów ze zleceniobiorcami albo
b) osobę fizyczną niewykonującą działalności gospodarczej
- która przyjmuje zlecenie lub świadczy usługi na podstawie umów, o których mowa w art. 734 i art. 750 Kodeksu cywilnego, na rzecz przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.) albo na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalność.
Typowy „samozatrudniony” to przedsiębiorca nie zatrudniający pracowników i nie zawierający umów ze zleceniobiorcami. Spełnia zatem najczęściej warunki do objęcia umowy z nim zawieranej przepisami o stawce minimalnej.
W umowie umieszczamy zapis odnoszący się do sytuacji samozatrudnionego, tj, wskazujący czy zatrudnia pracowników lub zleceniobiorców oraz zobowiązanie do poinformowania o jakichkolwiek zmianach w tym zakresie. Tylko poprzez takie oświadczenie można zbadać, czy umowa z nim zawarta podlega czy nie podlega pod przepisy o stawce minimalnej.
Więcej na ten temat można dowiedzieć się z wrześniowego numeru „Doradcy Kadrowego”.
- art. 474 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.),
- art. 5b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.),
- art. 22 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r., poz. 1666 ze zm.),
- art. 1, 8a-8e ustawy z 10 października 2002r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 847),
- § 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2015 r. poz. 2236),
- art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963).
Zobacz także:
Tagi: płaca minimalna, samozatrudnienie