Umowa na okres próbny może poprzedzać każdy rodzaj umowy o pracę i ze względu na swój cel nie zapewnia kontynuacji stosunku pracy. Umowa ta nie jest obligatoryjna – pracodawca nie ma obowiązku jej zawierania i w związku z tym, aby wypróbować nowego pracownika, można zastosować również inny rodzaj umowy o pracę, np. na czas określony.
Kilkakrotne stosowanie umowy o pracę na czas próby – możliwe, ale wyjątkowo
Kategoria: Zatrudnianie i zwalnianie
Data: 22-09-2015 r.
Pracodawcę i pracownika może łączyć tylko jedna umowa na okres próbny. Zdarzają się jednak sytuacje, w których można odejść od tej reguły i nie złamać przepisów prawa. Warto też wiedzieć, jakie klauzule dodatkowe można zamieścić w umowie na okres próbny i kiedy Państwowa Inspekcja Pracy może w razie kontroli u pracodawcy zakwestionować umowę zawartą z pracownikiem na okres próbny.
Zasadniczo tylko raz…
Co do zasady ten sam pracownik z tym samym pracodawcą mogą zawrzeć tego typu umowę tylko raz. Wyjątek stanowi przypadek polegający na ponownym zatrudnieniu pracownika u tego samego pracodawcy na innym stanowisku lub przy innych czynnościach.
W takiej sytuacji, zgodnie z uzasadnieniem do wyroku Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 1999 r., dopuszczalne jest ponowne podpisanie z tym samym pracownikiem umowy na okres próbny, jeżeli nie zmierza to w oczywisty sposób do obejścia przepisów prawa (I PKN 215/99, OSNP 200/24/890; patrz też: przykład 1).
UWAGA! 5 sierpnia 2015 r. prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, której celem jest ograniczenie nadużywania przez pracodawców umów na czas określony. Zmiany obejmą także umowy na okres próbny. Po wejściu w życie nowych przepisów możliwe będzie ponowne zatrudnienie pracownika na okres próbny, jeśli:
-
będzie on zatrudniony do wykonywania innego rodzaju pracy lub
-
od poprzedniego zatrudnienia pracownika na tym samym stanowisku na okres próbny upłynęły co najmniej 3 lata.
Znowelizowane przepisy mają zacząć obowiązywać po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
…i tylko przed inną umową
Nie można zawrzeć umowy na okres próbny, jeśli wcześniej z tym samym pracownikiem pracodawca zawarł innego rodzaju umowę o pracę dotyczącą wykonywania przez pracownika tego samego rodzaju pracy. Umowa na czas próbny może bowiem jedynie poprzedzać zawarcie innej umowy o pracę (patrz: przykład 2).
PRZYKŁAD 1. Dwie umowy na okres próbny
Pracodawca – STREMB sp. z o.o. zatrudnił pracownika – Mariusza P. na podstawie umowy na okres próbny na stanowisku młodszego specjalisty ds. kadr. Pracodawca był zadowolony z kwalifikacji i umiejętności nowego pracownika, a pracownik również był usatysfakcjonowany warunkami pracy i płacy. Jednak w trakcie trwania umowy o pracę na okres próbny w firmie pojawił się wolny etat w dziale marketingu. Pan Mariusz, w związku ze swoim wykształceniem i wcześniejszym doświadczeniem zawodowym, wyraził chęć zatrudnienia na stanowisku koordynatora ds. marketingu. Pracodawca postanowił dać szansę Mariuszowi P. na nowym stanowisku, jednak w celu wypróbowania umiejętności i kwalifikacji pracownika w tym zakresie ponownie zawarł z nim umowę o pracę na okres próbny.
W opisanej sytuacji decyzja pracodawcy wydaje się uzasadniona. Stanowisko w dziale marketingu, które miałby objąć pracownik, jest bowiem zupełnie inne niż to, które zajmował w dziale kadr. W takim przypadku kwalifikacje i umiejętności pracownika muszą zostać ponownie sprawdzone – pod kątem wykonywania zupełnie innych obowiązków niż dotychczas. Dlatego też zawarcie kolejnej umowy na okres próbny jest dopuszczalne.
PRZYKŁAD 2. Tylko jako pierwszy rodzaj umowy
Pracodawca zatrudnił nowego pracownika. Była to pierwsza łącząca strony umowa o pracę. Pracodawca zaproponował pracownikowi umowę na stanowisku ślusarza, na czas określony – 7 miesięcy. Po upływie okresu, na który była zawarta umowa, pracodawca zdecydował się na zawarcie z pracownikiem kolejnej umowy o pracę. Pracodawca nie chciał jednak zatrudnić pracownika na stałe, ponieważ nie był przekonany, czy pracownik poradzi sobie z powierzonymi obowiązkami. W związku z tym strony podpisały kolejną umowę o pracę, na takie samo stanowisko, jednak tym razem na okres próbny.
W trakcie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy inspektor zarzucił pracodawcy łamanie przepisów prawa pracy. Niedopuszczalne jest bowiem zawieranie umowy na okres próbny z pracownikiem, z którym dany pracodawca był już związany umową o pracę innego rodzaju dotyczącą tych samych warunków zatrudnienia.
Klauzule dodatkowe
W ramach swobody zawierania umów strony umowy o pracę mogą również zawierać tzw. klauzule dodatkowe. W praktyce najczęściej rozszerzają one uprawnienia pracownicze, zapewniając np. dodatkowe ubezpieczenie, prawo do korzystania ze służbowego samochodu lub telefonu komórkowego czy też laptopa. Klauzule mogą także dotyczyć zakazu konkurencji lub zobowiązywać pracownika do zachowania w tajemnicy poufnych informacji pracodawcy.
Sankcje dla pracodawcy
Umowa o pracę na okres próbny może być zawarta przed dowolną umową o pracę. Niemniej jednak z jednym pracownikiem powinna być zawarta tylko raz.Kilkakrotne zawieranie jednej umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem na takie samo stanowisko jest traktowane jako obejście przepisów prawa pracy. Podobnie zakwalifikowane będzie zawarcie umowy na okres dłuższy niż 3 miesiące. Natomiast w sytuacji gdy pracodawca nie potwierdza na piśmie zawartej z pracownikiem umowy na okres próbny, podlega karze grzywny od 1.000 do 30.000 zł.
Podstawa prawna:
art. 2, art. 3, art. 25 par. 2, art. 26, art. 29 par. 1, art. 29 par. 2, art. 151 par. 5, art. 281 pkt 2 Kodeksu pracy
Zobacz także:
Tagi: umowa na okres próbny
Zaloguj się, aby dodać komentarz
Nie masz konta? Zarejestruj się »
Zobacz także
Polecane artykuły
Znajdź nas na Facebooku
