Nowelizacja KPA – sześć zmian, które przyspieszą uzyskanie decyzji odpadowych

Celem nowelizacji KPA było przede wszystkim:

• przyspieszenie postępowań administracyjnych,
• wprowadzenie ram dla bardziej partnerskich relacji między administracją i obywatelami,
• zapewnienie adekwatności administracyjnych kar pieniężnych do przypadków naruszenia prawa.

Ponieważ proces wydawania decyzji odpadowych często przedłuża się i nie zawsze z winy wnioskującego, przedsiębiorców powinien ucieszyć fakt wprowadzenia tych zmian.

Proces uzyskiwania decyzji administracyjnych może być przyspieszony dzięki wprowadzeniu następujących rozwiązań:

1. Bezczynność organów lub przewlekłość postępowania można zaskarżyć za pomocą ponaglenia. Przedsiębiorca może wnieść ponaglenie do organu wyższego stopnia (np. SKO), jeśli organ przekroczył termin załatwienia sprawy albo jeśli prowadzi postępowanie zbyt opieszale (np. przedłuża termin na załatwienie sprawy, mimo że nie są gromadzone żadne nowe lub istotne dowody). Uwaga! Jeśli nie ma organu wyższego stopnia, ponaglenie wnosi się bezpośrednio do tego organu, który zajmuje się sprawą.
2. Skargę do sądu administracyjnego można wnieść bez konieczności składania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Od 1 czerwca 2017 r. wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy jest opcjonalny. Skorzystanie z niego nie jest warunkiem wniesienia skargi do WSA na decyzję ministra lub SKO. A zatem jeśli przedsiębiorca nie chce korzystać z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, może od razu złożyć skargę do WSA. Termin do jej wniesienia wynosi 30 dni od dnia otrzymania decyzji.
3. Wnioskodawca może zażądać wydania przez organ II instancji decyzji rozstrzygającej sprawę zamiast tzw. decyzji kasatoryjnej, czyli przekazującej sprawę do ponownego rozpatrzenia. Jeżeli przedsiębiorca uważa, że organ I instancji nie ustalił prawidłowo faktów ważnych w sprawie (np. nie wziął pod uwagę przedstawionych dowodów), może w odwołaniu od decyzji zażądać, by te fakty wyjaśnił organ II instancji (można dołączyć dowody, które powinny być zdaniem przedsiębiorcy przeprowadzone).
4. Decyzje kasatoryjne można zaskarżyć do sądu administracyjnego, korzystając z procedury przyspieszonej (złożyć sprzeciw). Jeżeli decyzja kasatoryjna jest wadliwa, przedsiębiorca może w terminie 14 dni od jej doręczenia wnieść sprzeciw od decyzji do WSA. Sprzeciw wnosi się za pośrednictwem organu, który wydał decyzję kasatoryjną. Czas na rozpatrzenie sprzeciwu wynosi 30 dni od momentu jego wpłynięcia do sądu.
5. Decyzja może stać się wcześniej ostateczna dzięki zrzeczeniu się odwołania, do KPA wprowadzona zostanie ramowa procedura milczącego załatwienia sprawy zgodnie z żądaniem strony i procedura postępowania uproszczonego, co pozwoli na ograniczenie formalizmu w prostych sprawach. Jeśli przedsiębiorca chce przyspieszyć uzyskanie decyzji ostatecznej (zwłaszcza wtedy, gdy decyzja wydana przez organ I instancji jest zgodna z wnioskiem), może zrzec się prawa do wniesienia odwołania od takiej decyzji. Oświadczenie w tym przedmiocie trzeba złożyć przed organem, który wydał decyzję. Uwaga! Zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania ma taki skutek, że decyzji nie można będzie już zaskarżyć do WSA (staje się ona ostateczna i prawomocna).
6. Milczące załatwienie sprawy. Nowelizacja KPA wprowadziła dwa tryby milczącego załatwienia sprawy:

• milczące zakończenie postępowania, które polega na tym, że jeżeli w terminie przewidzianym na załatwienie sprawy (liczonym od dnia doręczenia organowi podania) organ nie wyda decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie, sprawę tę uważa się za załatwioną zgodnie z wnioskiem przedsiębiorcy,
• milczącą zgodę, czyli tryb, w którym sprawę uważa się za załatwioną zgodnie z wnioskiem przedsiębiorcy, jeżeli w terminie przewidzianym na załatwienie sprawy organ nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji.

Przed dniem wejścia w życie nowelizacji KPA organ wydający decyzję mógł wyznaczyć 7-dniowy termin na uzupełnienie braków formalnych, bez możliwości jego wydłużenia (termin ustawowy), nawet w sprawach bardziej skomplikowanych. Obecnie organ może wyznaczyć termin

nie krótszy niż siedem dni, co pozwoli na uwzględnienie czasu potrzebnego do zebrania

właściwych dowodów przez stronę. Co zyskasz dzięki temu? Dzięki wydłużonemu terminowi na uzupełnienie ewentualnych braków formalnych podania organ będzie mógł wziąć pod uwagę, że

przedsiębiorca potrzebuje więcej czasu na zgromadzenie dodatkowych dokumentów i wyznaczy

termin odpowiednio dłuższy niż siedem dni. Dzięki temu przedsiębiorca nie będzie musiał składać nowego wniosku. Jeżeli uzupełni braki przed upływem wyznaczonego terminu, organ powinien niezwłocznie nadać sprawie bieg. Okoliczność, że termin jeszcze nie upłynął nie zwalnia organu z obowiązku respektowania zasady szybkości postępowania ani z odpowiedzialności za przewlekłe prowadzenie postępowania.