Opłaty za korzystanie z szafek przez uczniów są niezgodne z prawem

Obowiązek zapewnienia uczniom  możliwości pozostawienia części podręczników i przyborów w pomieszczeniach szkolnych nakłada na dyrektora szkoły § 4a rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, wydanego na podstawie art. 95a ustawy o systemie oświaty.

Rozporządzenie nie wskazuje, że dyrektor szkoły ma obowiązek zapewniania uczniom indywidualnych szafek, ale właśnie do takiego rozwiązania dąży się w placówkach. Wyposażenie placówek w szafki nie może jednak pociągać za sobą konieczności uiszczania jakichkolwiek opłat przez rodziców. Obowiązki dyrektora szkoły przewidują wypracowanie takich rozwiązań, które zagwarantują równe traktowanie wszystkich uczniów, niezależnie od ich statusu ekonomicznego.

Wprowadzenie opłaty za możliwość pozostawienia w szkole podręczników i przyborów pozostaje w sprzeczności z art. 1 pkt 1 ustawy o systemie oświaty, gwarantującym realizację prawa do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju (art. 1 pkt 1 ustawa o systemie oświaty).

Informacje wynikające z kontroli przeprowadzonej przez NIK wskazują, że tylko co drugi dyrektor szkoły wywiązuje się z obowiązku, jaki nakłada ustawa o systemie oświaty. Uczniowie połowy skontrolowanych szkół mają możliwość pozostawienia podręczników i przyborów na terenie placówki. W pozostałych placówkach dyrektor szkoły wprowadził taką możliwość tylko dla części uczniów bądź ustanowił opłatę za tzw. „szafkę uczniowską”. NIK podkreśla, że rozwiązanie to stanowi niedopuszczalne naruszenie przepisów o ustawie oświaty, zgodnie z którymi wszyscy uczniowie, niezależnie od statusu ekonomicznego, muszą być traktowani w sposób równy. Stwierdzono, że w szkołach wprowadzających opłaty obowiązki dyrektora szkoły nie zostały zrealizowany w sposób prawidłowy.