Wszy. Wstydliwy problem szkół i przedszkoli

Data: 12-02-2014 r.

Pojawia się nie tylko w szkołach i przedszkolach, ale także w gimnazjach. Przyczyniają się do niej najczęściej niewyrobione nawyki higieniczne, zabawy o charakterze kontaktowym oraz korzystanie ze wspólnych przyborów w łazience lub pożyczanie ubrań. Wszawica jak co roku ma okresy nasilenia. Wciąż jeszcze jest powodem do wstydu, a czasem środowiskowej izolacji. Tymczasem trzeba ją zwalczać, a nie ukrywać.

Szczególne nasilenie występowania przypadków wszawicy obserwuje się w szkołach i placówkach oświatowych w okresach następujących po dłuższych przerwach w nauce. Po wakacjach, feriach zimowych czy świątecznych znacznie większa jest liczba dzieci, u których pojawiają się te pasożytujące owady. Przyczyną mogą być dłuższe pobyty z dala od domu – na koloniach, obozach, wycieczkach lub zielonych szkołach.

Dzieci pozbawione wówczas stałej kontroli rodziców i nie mając odpowiednich nawyków higienicznych zarażają się wzajemnie. Pobyt w grupie – wspólne zabawy, pożyczanie sobie ubrań lub nakryć głowy, korzystanie ze wspólnych ręczników lub szczotek i grzebieni – stanowi doskonałe środowisko do przenoszenia się choroby. Pobyt w przedszkolu lub szkole to dalsze sprzyjające okoliczności dla kolejnych zachorowań.

Nie jest już chorobą zakaźną ale inwazją pasożytniczą

Wszawica przez wiele lat była uznawana w za chorobę zakaźną. Wszy przenoszą bowiem wiele niebezpiecznych chorób, takich jak dur wysypkowy czy tyfus plamisty. W okresie pierwszej wojny światowej armie zdziesiątkowane zostały przez gorączkę okopową i dur brzuszny roznoszone przez wszy odzieżowe. Współcześnie tak groźne choroby nie występują. Dlatego w 2008 roku minister zdrowia wykreślił ją z wykazu chorób zakaźnych. Nie ma więc już obowiązku zgłaszania przypadków zachorowań organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Z kolei Inspekcja nie może wydawać decyzji administracyjnej nakazującej dziecku z wszawicą wstrzymanie się od uczęszczania do placówki oświatowej.

 

Wszawica obecnie zaliczana jest do grupy inwazji pasożytami zewnętrznymi. Rozpowszechniona jest we wszystkich krajach świata. To powszechny problem, który nie jest wyłącznie oznaką braku higieny. Wywołują ją wszy żyjące na ciele człowieka. Pasożyty, która obecnie atakują dzieci w przedszkolach i szkołach, to wszy głowowe. Zagnieżdżają się na owłosionej skórze głowy, najczęściej w okolicach skroni i potylicy – w tych miejscach jest najcieplej, a dla pasożyta optymalna temperaturą środowiska to 38 st. C. Wesz poza odmianą głowową ma również odmianę odzieżową i łonową. Te dwie ostatnie występują znacznie rzadziej.

Profilaktyka i przeglądy czystości

Najlepszą formą zapobiegania rozprzestrzeniania się wszawicy są odpowiednio wcześnie wykryte ogniska zakażania. Dlatego uczniowie lub wychowankowie, u których podejrzewa się wszy, powinni być zbadani przez pielęgniarkę lub higienistkę szkolną. W ramach opieki zdrowotnej pielęgniarka lub higienistka powinna prowadzić okresowe przeglądy higieniczne.

Obecnie nie prowadzi się ogólnoszkolnych kontroli czystości. Obowiązujące standardy profilaktycznej opieki zdrowotnej realizowanej przez pielęgniarkę środowiska nauczania i wychowania lub higienistkę szkolną nie przewidują przeglądów higieny osobistej (czystości ciała i odzieży) uczniów. Z tego typu badania zrezygnowano w 1992 roku, ponieważ sprawdzanie czystości w dużej grupie oraz publiczne informowanie o zaniedbaniach naruszać może prawa dziecka, które gwarantuje podpisana przez Polskę Konwencja o Prawach Dziecka. Stanowi ona, że każdy uczeń ma prawo do podmiotowego traktowania i respektowania jego prawa do poszanowania godności, prywatności i zachowania intymności.

Jednak pielęgniarka i higienistka szkolna zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia z 28 sierpnia 2009 r. w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz.U. nr 139, poz. 1133)nadal sprawują profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami w szkole. Zakres ich działalności został określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia ministra zdrowia z 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Zgodnie z tym dokumentem pielęgniarka lub higienistka szkolna planuje i realizuje profilaktyczną opiekę zdrowotną nad świadczeniobiorcami na terenie szkoły lub w placówce. Należą do nich także:

  • czynne poradnictwo dla uczniów z problemami zdrowotnymi,

  • udział w planowaniu, realizacji i ocenie edukacji zdrowotnej oraz

  • doradztwo dla dyrektora szkoły w sprawie warunków bezpieczeństwa uczniów, organizacji posiłków i warunków sanitarnych w szkole.

Przegląd czystości ucznia tylko w osobnym pomieszczeniu

Szkolna pielęgniarka lub higienistka może przeprowadzić doraźny przegląd czystości ucznia, gdy sama zaobserwuje lub uzyska informację od wychowawcy lub nauczyciela, że stan higieny osobistej ucznia budzi zastrzeżenia. Kontrola powinna spełniać standardy, które zostały wyznaczone przez Instytut Matki i Dziecka w Warszawie w 2010 roku. Zgodnie z nimi:

  • wszelkie informacje dotyczące stanu zdrowia ucznia są informacjami objętymi tajemnicą medyczną i szczególną ochroną,

  • osoby trzecie, czyli dyrektorzy szkół i nauczyciele, mogą żądać informacji tylko w takim zakresie, w jakim pozwala na to prawo,

  • nie wolno ograniczać dostępu do nauki z powodu stanu zdrowia,

  • jeżeli stan zdrowia ucznia tego wymaga, dyrektor szkoły jest zobowiązany do stworzenia takich warunków, aby uczeń mógł bez przeszkód kontynuować naukę.


Standardy kontroli czystości uczniów w szkołach/placówkach oświatowych (Opracowane w Instytucie Matki i Dziecka)

  • Nie wolno publicznie (w obecności osób trzecich) sprawdzać czystości uczniów.

  • Decyzję o sprawdzeniu czystości skóry i włosów u uczniów w warunkach indywidualnego badania podejmuje pielęgniarka.

  • Pielęgniarka może podjąć taką decyzję na prośbę rodziców lub wychowawcy, na przykład z powodu nawracającej wszawicy w danej klasie.

  • O wynikach przeglądu należy poinformować ucznia i jego rodziców.

  • Dyrekcja szkoły i nauczyciele nie mają prawa do informacji o stanie czystości danego ucznia.

  • Pielęgniarka ma prawo podać nauczycielom informacje o skali problemu na terenie szkoły.

  • Pielęgniarka może w uzasadnionych przypadkach odmówić dokonania przeglądu (np w sytuacji konieczności wykonania innych pilnych zadań w danym czasie), powinna jednak wskazać najbliższy możliwy termin lub przeprowadzić instruktaż dla rodziców, jak i kiedy dokonywać u dzieci przeglądów czystości.

Zakres opieki pielęgniarki szkolnej

Ministerstwa Zdrowia stoi na stanowisku, „że zgoda rodziców na objęcie dziecka opieką (w tym również opieką zdrowotną przez pielęgniarkę lub higienistkę szkolną w szkole lub placówce) jest równoznaczna z wyrażeniem zgody na dokonanie w przypadku uzasadnionym przeglądu czystości skóry głowy dziecka. Nie ma zatem konieczności uzyskiwania od rodziców lub opiekunów każdorazowo pisemnej zgody na przeprowadzenie kontroli czystości głowy u dziecka” (Stanowisko Departamentu Matki i Dziecka w Ministerstwie Zdrowia w sprawie zapobiegania i zwalczania wszawicy u dzieci i młodzieży). Przegląd czystości może być traktowany jako świadczenie z zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej. O planowanych terminach i zakresie świadczeń pielęgniarka powiadamia rodziców/prawnych opiekunów dziecka (art. 9 rozporządzenia ministra zdrowia z 28 sierpnia 2009 r. w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą). Takie zawiadomienie można przekazać na początku roku szkolnego.

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Jak nauczyć dziecko dbania o porządek

pobierz

Jak oduczyć dziecko przeklinania

pobierz

Nowe zasady oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów

pobierz

Reforma oświaty

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 33852 )
Array ( [docId] => 33852 )