Dynamika rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym sprawia, że dokonane jesienią obserwacje są niewystarczające w ocenie gotowości szkolnej, gdyż nie odzwierciedlają osiągnięć rozwojowych po kilku miesiącach edukacji. Ponowną obserwację należy przeprowadzić w kwietniu – jej wyniki mogą stanowić wskazanie do pogłębionej diagnozy w poradni psychologiczno-pedagogicznej i rozważenia odroczenia obowiązku szkolnego.
5 zasad prowadzenia i dokumentowania obserwacji dziecka
Do końca kwietnia rodzicom dzieci objętych obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym należy wydać informacje o gotowości szkolnej dziecka, co wymaga podsumowania wyników dotychczasowych obserwacji i przeprowadzenia analizy osiągnięć dziecka w kontekście wymagań, które wiążą się z podjęciem nauki w szkole.
Zasady prowadzenia i dokumentowania obserwacji dziecka
Aby rzetelnie i sprawnie dokonać oceny gotowości szkolnej dziecka należy rozstrzygnąć, w jaki sposób prowadzone i dokumentowane będą obserwacje oraz zadbać o stworzenie odpowiednich warunków obserwacji umiejętności i zachowania dzieci. W procedurze oceny gotowości szkolnej dzieci warto wziąć pod uwagę pięć zasad prowadzenia i dokumentowania obserwacji dziecka.
Zasada 1. Termin, w tym długość okresu prowadzenia obserwacji należy ustalić tak, by w odpowiednim czasie ocenie poddane zostały wszystkie dzieci w grupie, a nauczyciel zdążył przygotować pisemną informację, podpisaną przez dyrektora oraz przekazaną rodzicom najpóźniej w ostatnim dniu kwietnia,
Zasada 2. Planując zawartość arkusza obserwacji oraz sposób interpretacji wyników trzeba pamiętać, że w podstawie programowej określonych jest aktualnie 17 obszarów, w których dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole powinno opanować określone umiejętności, natomiast we wzorze druku informacji o gotowości szkolnej, osiągnięcia dziecka zgrupowano w 6 kategoriach. Nauczyciel musi więc zdecydować, które zachowania, umiejętności dziecka mogą świadczyć o opanowaniu określonych wymagań i które z nich są istotne dla sformułowania opisu osiągnięć lub trudności dziecka. Warto również rozstrzygnąć sposób dokumentowania poziomu umiejętności dziecka tak, by w sposób maksymalnie obiektywny możliwe było stwierdzenie, czy dziecko opanowało określoną wiedzę i umiejętności, czy też wymaga nadal wsparcia w danym zakresie. Umiejętności te można oceniać np. według kryterium stopnia opanowania wysoki, średni, niski czy częstotliwości prezentowania danej umiejętności zawsze, często, czasami, rzadko, nigdy lub stwierdzeń tak, raczej tak, raczej nie, nie.
Zasada 3. Organizacja przestrzeni edukacyjnej musi sprzyjać obserwacji dzieci podczas zajęć i ich aktywności w naturalnych sytuacjach, w tym przygotowanie materiałów i pomocy do obserwacji.
Zasada 4. Konieczna jest analiza posiadanej dokumentacji – może ona stanowić ważny wskaźnik dla oceny gotowości szkolnej np. czy dziecko często choruje, co może rzutować na poziom jego osiągnięć; obserwacja i analiza wytworów pracy dziecka pozwoli na ocenę czy postępy w rozwoju pozwalają prognozować o poradzeniu sobie z wymaganiami w szkole itp.
Zasada 5. W procedurze oceny gotowości szkolnej konieczne jest wykorzystanie informacji zgromadzonych przez innych specjalistów w związku z udzielaniem dziecku pomocy psychologiczno-pedagogicznej (np. tempo wyrównywania lub utrzymywanie się ewentualnych deficytów, strategie dziecka w zakresie kompensowania i radzenia sobie z trudnościami, skuteczność podjętych działań i ewentualne wskazanie do ich kontynuowania).
To, w jaki sposób nauczyciel zaplanuje i dokumentuje obserwacje oraz czy i w jaki sposób wykorzysta posiadane informacje gromadzone z innych źródeł będzie determinowało jakość przedszkolnej diagnozy oraz ograniczy do minimum dokumentację.
Ocena gotowości dziecka uwzględnia wymagania szkolne
W przygotowaniu informacji o gotowości szkolnej dziecka konieczne jest odniesienie się do wiedzy i umiejętności określonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, z jednoczesnym uwzględnieniem perspektywy kluczowych zadań rozwojowych i oczekiwań stawianych przed dzieckiem w szkole. Nauczyciel powinien więc znać podstawę programową kształcenia ogólnego w zakresie I etapu edukacyjnego, aby zweryfikować osiągnięcia dziecka w odniesieniu do wymagań, jakim będzie musiało sprostać podejmując naukę. Informacja powinna też uwzględniać indywidualne uwarunkowania rozwojowe dziecka i określać zakres niezbędnego wsparcia. Można uznać, że jeśli dziecko opanowało umiejętności określone w podstawie programowej, to są to jego mocne strony. Jeśli nauczyciel dostrzega, że dziecko nie prezentuje pożądanych umiejętności czy dzieje się to rzadko – informacje w tym zakresie należy zawrzeć w części dotyczącej dostrzeżonych trudności.
Podstawa prawna:
- § 3 ust. 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 893 ze zm.),
- załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 29 sierpnia 2014 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2014 r. poz. 1170 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2015 r. poz. 1270).
Zobacz także:
Zaloguj się, aby dodać komentarz
Nie masz konta? Zarejestruj się »
