Dyrektor szkoły musi pamiętać, że podczas lekcji nie można korzystać z samodzielnie nagranych w całości filmów. Dla nauczycieli niejasne jest, kiedy naruszają przepisy, a kiedy mogą korzystać z nagrań w ramach pracy dydaktycznej. Zadaniem dyrektora szkoły jest kontrolowanie legalności pomocy dydaktycznych, po które sięgają nauczyciele.
Wykorzystanie podczas lekcji utworów objętych prawami autorskimi jest dozwolone pod warunkiem zastosowania się do warunków stawianych przez prawo. Dyrektor szkoły powinien zwracać uwagę, jakie utwory oraz w jaki sposób nauczyciele prezentują uczniom.
Niejednokrotnie wykorzystanie filmu stanowi dla nauczycieli pomoc dydaktyczną. Film pomaga wyjaśnić uczniom trudne zagadnienia, często dla nauczycieli jest również wprowadzeniem do dyskusji. Istotne dla nauczycieli powinno być jednak, że choć mają prawo do korzystania z utworów w celach dydaktycznych, to nie mogą samodzielnie sporządzać egzemplarzy tych utworów, chyba że zwielokrotnieniu ulegną tylko ich fragmenty (art. 27 Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Jeżeli nauczyciele korzystają podczas lekcji z całych filmów nagranych samodzielnie, to naruszają regulacje ustawy o prawie autorskim. Dyrektor szkoły winien zakazać im podobnych praktyk.
Powyższe nie oznacza, że wykorzystywanie całych filmów jest zupełnie niedostępne dla nauczycieli, chcących potraktować je jako pomoc dydaktyczną. Nauczyciele mogą korzystać z utworów, których egzemplarze znajdują się w bibliotece szkolnej. W tym przypadku warunkiem jest, aby utwory te były wcześniej rozpowszechnione, tj. nagrane na płytę lub kasetę za zgodą twórców i udostępnione w sposób legalny i zakupione przez dyrektora szkoły (art. 28 Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych).
Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest udostępnienie dla nauczycieli utworów gromadzonych przez bibliotekę szkolną oraz dbanie o aktualizowanie kolekcji tak, by stanowiła realne wsparcie dla nauczycieli prowadzących zajęcia. Jeżeli dany film jest zdaniem nauczycieli niezbędną pomocą dydaktyczną, a odtwarzanie go we fragmentach nie pozwoli osiągnąć zakładanego celu, dyrektor szkoły powinien zadecydować o zakupie legalnego egzemplarza, który zostanie zewidencjonowany w zbiorach biblioteki szkolnej.
Podstawa prawna: art. 27 i art. 28 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2006 Nr 90 Poz. 631 ze zm).
Marta Wysocka, specjalista w zakresie prawa oświatowego
Zobacz także:
