Rozliczanie podatkowe różnic kursowych

Kurs, według którego należy przeliczyć przychody w walutach obcych do celów podatkowych, określa art. 12 ust. 2 ustawy o CIT. Zgodnie z nim przychody w walutach obcych przelicza się na złote wg kursu średniego ogłoszonego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

Ustawa nie zawiera jednak osobnej definicji przychodu. W piśmiennictwie i orzecznictwie za przychód podatkowy uznaje się każde przysporzenie majątkowe podatnika o trwałym i bezzwrotnym charakterze. Decyduje o tym definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny powiększa aktywa tej jednostki.

Przychody z działalności gospodarczej do celów podatku dochodowego rozpoznawane są na zasadzie memoriałowej, tj. są przychodem podatkowym w dacie, w której stały się należne, niezależnie od tego, czy zostały faktycznie otrzymane.

Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo dzień, na który ujęto koszt na postawie innego dowodu w przypadku braku faktury – z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszt rezerw albo innych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e ustawy o CIT).

Dla poprawnego rozliczenia różnic kursowych do celów podatkowych istotne jest m.in. określenie momentu uzyskania przychodu. W przypadku np. faktur z tytułu sprzedaży eksportowej wystawionych przez podatnika uzyskującego przychody związane z działalnością gospodarczą zastosowanie będzie miał kurs średni ogłoszony przez NBP z ostatniego dnia roboczego, poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, tj. wystawienia faktury (pod warunkiem że podatnik nie otrzymał wcześniej należności z tytułu sprzedaży eksportowej, jak również nie wydał wcześniej rzeczy, nie zbył prawa majątkowego, nie wykonał usługi, których tyczy się przedmiotowa sprzedaż eksportowa).

Kurs, według którego należy przeliczyć koszty uzyskania przychodu, określa art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, zgodnie z którym koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłoszonego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Podmioty rozliczające podatek dochodowy od osób prawnych powinny wiedzieć, że ustawa o CIT w art. 9b umożliwia podatnikom wybór metody rozliczania różnic kursowych na podstawie:

1. art. 15a ustawy o CIT albo
2. ustawy o rachunkowości – pod warunkiem że przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe (licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda sporządzane przez podatnika sprawozdania finansowe będą badane przez uprawnione do tego podmioty.

Jak wynika z art. 15a ustawy o CIT, różnice kursowe zwiększają odpowiednio: przychody – jako dodatnie różnice kursowe, albo koszt uzyskania przychodu – jako ujemne różnice kursowe.