Holding pożyczając pieniądze spółce zależnej jest podatnikiem VAT

Spółka holdingowa udzieliła oprocentowanej pożyczki spółce zależnej. Holding nie świadczy usług pośrednictwa finansowego i nie kieruje swojej oferty do podmiotów zewnętrznych. Pożyczki spółka finansuje z wpływów z posiadanego kapitału, przez kolejne emisje akcji lub obligacji, dywidendy. Podatnik spytał organ podatkowy, czy czynność taka podlega VAT.

Dyrektor izby skarbowej w Poznaniu stwierdził, że czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych (oprocentowanych) stanowią odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT i korzystające ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku VAT spełnia bowiem przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości, celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy.

Odnosząc powyższe do sytuacji spółki organ podatkowy przyjął, że udzielając trzech pożyczek podmiotom powiązanym spółka bez wątpienia działała w charakterze podatnika VAT, bowiem tym czynnościom można przypisać zamiar wykonywania ich w sposób częstotliwy. Ponadto, o działaniu spółki w charakterze podatnika przesądza również fakt, że spółka uzyskuje przychody z tytułu odsetek.

Organ podkreślił, że ilość udzielonych pożyczek sama w sobie nie świadczy o tym, czy można i należy traktować je, jako czynności sporadyczne (incydentalne, pomocnicze), w rozumieniu art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, czy też nie. Aby ustalić, że czynności te mają taki charakter konieczne jest ich zestawienie według różnorakich kryteriów (wartości, ilości, częstotliwości, wielkości zaangażowanych środków itd.) z całokształtem działalności spółki. Innymi słowy aby ocenić, czy czynność jest sporadyczna (incydentalna) należy wziąć pod uwagę całokształt działalności podatnika. Spółka nie zgadzając się z taką interpretację przepisów, złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA), który uchylił zaskarżoną interpretację.

Sąd uznał, że organ podatkowy udzielił tylko w części prawidłowej odpowiedzi. W ocenie WSA spółka będzie działała w charakterze podatnika VAT tj. usługodawcy wykonującego usługi pośrednictwa finansowego, uzyskując obrót (odsetki) podlegający VAT. Usługi te będą jednak zwolnione od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Sąd zwrócił uwagę na wyjaśnienia spółki zgodnie, z którym udzielając pożyczki nie ma ona na celu maksymalizacji zysku, ale dofinansowanie podmiotów zależnych (wynagrodzeniem faktycznym spółki z tego tytułu będzie wzrost wartości posiadanych aktywów i ewentualny przychód z dywidendy).

A zatem, skoro spółka zdecydowała się na taki sposób zagospodarowania wolnych środków pozyskanych wcześniej z emisji akcji i obligacji to znaczy, że w jej ocenie posiada to uzasadnienie ekonomiczne i jest najbardziej efektywnym w danej sytuacji rozwiązaniem ekonomicznym. W tym sensie nie jest to działalność konieczna, ale wybrana przez spółkę, jako optymalna. W ocenie WSA udzielanie pożyczek spółkom zależnym (powiązanym w ramach holdingu) stanowiło działalność gospodarczą, tj. zorganizowaną działalność usługową, polegającą na świadczeniu usług pośrednictwa finansowego, realizowaną przez podatnika VAT działającego w takich charakterze.

Jako błędną natomiast sąd ocenił natomiast interpretację w zakresie odmowy przyznania świadczonym przez spółkę czynnościom udzielania pożyczek statusu czynności sporadycznych, co spowodowało uchylenie interpretacji.