Jak określić obowiązek podatkowy w VAT przy dostawie kurierem

Przedsiębiorcy często dostarczający do klientów sprzedawane towary za pośrednictwem firm spedycyjnych i poczty niekiedy mogą mieć kłopoty z rozpoznaniem momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT. Zgodnie z ogólną zasadą,  . Dotyczy to również przypadku, gdy towar jest dostarczany klientowi za pośrednictwem wyspecjalizowanego przewoźnika, o ile dostawca otrzymuje płatność w momencie dostawy lub później. Jeśli przewoźnik ten działa na zlecenie dostawcy, w praktyce pojawiają się wątpliwości, kiedy następuje dostawa towarów - czy jest to wydanie towarów przewoźnikowi, czy też dostarczenie ich do nabywcy.

Pod pojęciem "dostawy towarów" należy rozumieć przeniesienie prawa do dysponowania towarami jak właściciel. Istotą dostawy towarów jest więc przeniesienie na nabywcę ekonomicznego władztwa nad towarami, z czym z reguły powiązane jest przekazanie ryzyk związanych z towarem (np. utraty).

Dokonanie dostawy, o którym mowa w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT oznacza faktyczne zrealizowanie dostawy. Jeżeli strony oznaczyły inną chwilę niż wydanie towaru dla przejścia korzyści i ciężarów, to w razie wątpliwości przyjmuje się, że ta sama chwila dotyczy przejścia ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru.

Dla VAT decydujące znaczenie mają kryteria ekonomiczne. Dostawa następuje w momencie faktycznego uzyskania przez nabywcę swobody w dysponowaniu towarem na zasadach analogicznych jak właściciel. Określenie momentu dostawy wymaga w pierwszej kolejności analizy ustaleń pomiędzy stronami (umowa, regulamin, itp.) w celu określenia, w którym momencie faktycznie ma miejsce przeniesienie praw i ryzyk związanych z towarem.

Jeżeli towar jest dostarczany przez przewoźnika działającego na zlecenie dostawcy, ale strony nie uregulowały wprost kwestii momentu przeniesienia prawa i ryzyk związanych z towarem, w praktyce organy podatkowe oraz podatnicy odwołują się najczęściej do przepisów prawa cywilnego. W świetle art. 544 § 1 Kodeksu cywilnego, w razie wątpliwości uznaje się, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.

Z kolei art. 548 § 1 kc uznaje, że z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.

W razie braku wyraźnych ustaleń między stronami, wskazane regulacje mogą być jednym z elementów branych pod uwagę w celu ustalenia momentu dostawy. Wciąż jednak decydujące znaczenie powinny mieć kryteria ekonomiczne. Jeśli mimo braku jednoznacznych ustaleń nabywca dopiero w momencie dostarczenia mu towarów przez przewoźnika nabywa faktycznie prawo do dysponowania nimi jak właściciel (jak również przechodzą na niego ryzyka), za moment dokonania dostawy towarów należy uznać doręczenie towarów nabywcy, a nie wydanie ich przez dostawcę przewoźnikowi.