Kiedy auto kupione w UE stanowi WNT

Nabycie przez przedsiębiorcę środków transportu wiąże się dla niego z wieloma obowiązkami z zakresu VAT. Dotyczy to także sytuacji, gdy np. samochód został przez niego sprowadzony z innego kraju UE. Skutki podatkowe takiego nabycia zależą m.in. od celu zakupu, stanu pojazdu, a także od statusu sprzedawcy i nabywcy. W zależności od tych czynników taka transakcja zostanie potraktowana jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) bądź nie.

Jeśli unijny dostawca pojazdu jest w swoim kraju czynnym podatnikiem podatku od wartości dodanej, polski nabywca jest zaś czynnym podatnikiem VAT, to na tym drugim podmiocie spoczywa obowiązek rozpoznania i opodatkowania transakcji w Polsce jako WNT. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie wystąpi natomiast w sytuacji, gdy wprawdzie obie strony transakcji są podatnikami VAT, lecz pojazd jest kupowany prywatnie, a nie „na firmę”.

Ponadto w art. 10 ustawy o VAT określono inne przesłanki do wyłączenia transakcji z WNT. Zgodnie z tym przepisem WNT nie stanowi np. sprowadzanie pojazdów przez podatników korzystających z „przedmiotowego” zwolnienia od VAT, tj. wykonujących jedynie czynności inne niż opodatkowane tym podatkiem i którym nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.

W analogiczny sposób potraktowano m.in. rolników ryczałtowych kupujących pojazdy dla prowadzonej przez nich działalności rolniczej, podatników korzystających z „podmiotowego” zwolnienia od VAT ze względu na wielkość sprzedaży (tj. u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT), a także osoby prawne, które nie są podatnikami.

Wyłączenie uznania transakcji za WNT stosowane jest pod warunkiem, że całkowita wartość tego rodzaju nabyć na terytorium kraju nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50.000 zł.

Do WNT nie dochodzi również wtedy, gdy przynajmniej jedna ze stron transakcji nie ma statusu podatnika VAT. Tak będzie np. w przypadkach, gdy nabywcą pojazdu jest polski przedsiębiorca, sprzedawcą zaś zamieszkała w innym kraju UE osoba prywatna, czyli osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.

Przedsiębiorcy muszą pamiętać, że status sprzedawcy i nabywcy nie ma znaczenia dla wystąpienia WNT, jeśli dostawa (zakup) w innym państwie członkowskim UE dotyczy nowych środków transportu. W takich bowiem przypadkach zawsze występuje tego typu transakcja.

Jeśli przykładowo polski przedsiębiorca kupi w innym kraju UE nowe auto od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (a tym samym niebędącej podatnikiem VAT), to również wtedy będzie miał obowiązek opodatkować i rozliczyć tę transakcję jako WNT. Podobnie się stanie w sytuacji, gdy taki pojazd nabędzie krajowy konsument, a więc osoba niemająca tak jak sprzedawca statusu podatnika VAT. Oczywiście takie same skutki podatkowe wywoła sprzedaż nowego samochodu polskiemu przedsiębiorcy przez przedsiębiorcę unijnego.

Podatek należny od WNT pojazdu (tak jak podatek naliczony) trzeba wykazać w deklaracji VAT. W przypadku gdy WNT dokonuje czynny podatnik VAT, powinien to zrobić w deklaracji składanej za ten okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy (tj. np. odpowiednio za miesiąc w przypadku deklaracji VAT-7 bądź za kwartał, jeśli składa deklaracje VAT-7K). To samo dotyczy przedsiębiorców zarejestrowanych jako podatnicy VAT UE, w odniesieniu do składanych przez nich informacji VAT-UE.

Jeśli nabywca pojazdu nie jest zobowiązany do sporządzania standardowych deklaracji VAT, rozliczenia WNT powinien dokonać na specjalnie do tego przeznaczonym formularzu VAT-8 lub VAT-10 w zależności od statusu podatkowego przedsiębiorcy oraz charakteru pojazdu (nowy środek transportu bądź nie).