Od 2016 r. samorządy po nowemu ustalą proporcję w VAT

Większość przepisów ustawy z 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo zamówień publicznych wejdzie w życie 1 lipca 2015 r. Jednak od 1 stycznia 2016 wejdą przepisy, które będą miały duże znaczenie dla jednostek publicznych, szczególnie dla samorządów. Najważniejsze będą zmiany w zakresie stosowania przykładowych metod służących odliczaniu podatku naliczonego w odniesieniu do towarów i usług wykorzystywanych do celów mieszanych, czyli tzw. sposobu określania proporcji.

Nowelizacja wprowadziła do art. 86 ustawy o VAT zasadę, zgodnie z którą w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia proporcji. Instytucja ta znana była już wcześniej, lecz tym razem ustawodawca podkreślił, że sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

W pierwotnej wersji projektu zakładano wprowadzenie dla jednostek samorządu terytorialnego jednego sposobu odliczania podatku naliczonego opartego na kryterium "przychodowym". W trakcie prac nad nowelizacją Senat uznał jednak taki sposób za zbyt ograniczający, co też wyrażali w trakcie prac przedstawiciele samorządu terytorialnego. Zdaniem Senatu, za wystarczającą należy uznać regułę ogólną wyrażoną w przepisach art. 86 ust. 2a, 2b i 2c, ustawy o VAT, zgodnie z którą każdy podatnik (w tym także jednostka samorządu terytorialnego) może wybrać dowolny sposób określenia proporcji, tak jednak aby odpowiadał on specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez podatnika nabyć.

Ustawa dała też możliwość określenia zasad proporcji ministrowi finansów - w drodze rozporządzenia (art. 86 ust. 22 nowej ustawy o VAT). Rozporządzenie to określić może sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej działalności i dokonywanych nabyć oraz dane, na podstawie których będzie obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji.