Przekazanie nieruchomości w zamian za nabycie udziałów podlega VAT

Kategoria: VAT i akcyza
Data: 28-04-2016 r.

Przekazanie nieruchomości wspólnikowi w zamian za nabycie przez spółkę jego udziałów w celu ich umorzenia, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tak orzekł NSA w uchwale o sygn. akt I FPS 6/15.

Podatnik chciał wiedzieć, czy nabycie przez nią udziałów od wspólnika w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem w postaci przeniesienia własności nieruchomości będzie podlegać opodatkowaniu VAT? Spółka stwierdziła, że umorzenie udziałów w spółce z o.o. nie jest odpłatną dostawą ani odpłatnym świadczeniem usług na terytorium kraju, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu VAT. Również wynagrodzenie rzeczowe w postaci przeniesienia prawa do nieruchomości za umorzone udziały nie podlega VAT. Ponadto wskazała, że przedmiotem wynagrodzenia są nieruchomości, którymi obrót jest zwolniony na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Stanowisko fiskusa

Organ podatkowy w wydanej interpretacji podatkowej uznał stanowisko spółki za prawidłowe w zakresie stwierdzenia, że nie podlega opodatkowaniu VAT czynność umorzenia udziałów w spółce. Za nieprawidłowe uznał natomiast stanowisko odnośnie do braku opodatkowania wynagrodzenia przekazanego za umorzenie udziałów.

Zapamiętaj!

Czynność nabycia przez wnioskodawcę udziałów w celu ich umorzenia w zamian za wynagrodzenie nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT ani świadczenia usług z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i nie podlega opodatkowaniu VAT. Jeżeli jednak rozliczenie pomiędzy spółką a udziałowcem nastąpi przez przeniesienie własności majątku rzeczowego na rzecz udziałowca, to czynność ta będzie odpowiadała hipotezie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, a wobec tego będzie opodatkowana tym podatkiem. Dostawa towarów rozumiana jest, przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Spółka złożyła skargę na interpretację do WSA. Sąd pierwszej instancji uchylił interpretację i stwierdził, że nabycie udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia nie będzie czynnością dokonaną w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej i w konsekwencji nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT. Również jeśli spółka przekazuje wynagrodzenie w formie nieruchomości czy też w formie gotówkowej, jako świadczenie wzajemne związane z niepodlegającą opodatkowaniu czynnością umorzenia udziałów, świadczenie to nie podlega VAT. Organ podatkowy złożył skargę kasacyjną do NSA a ten uznał, że w sprawie zachodzi konieczność wydania uchwały w poszerzonym, 7-osobowym składzie.

NSA rozwiewa wątpliwości

NSA orzekł, że przekazanie nieruchomości wspólnikowi w zamian za nabycie przez spółkę jego udziałów w celu ich umorzenia podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W sytuacji, gdy wniesienie przez wspólnika aportu do spółki w zamian za otrzymane udziały stanowi dostawę towarów, to także przekazanie przez spółkę wspólnikowi towaru w zamian za zbywane przez niego na rzecz spółki udziały stanowi dostawę towarów. W obu tych przypadkach dochodzi, bowiem do odpłatnego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W pierwszym przypadku przez wspólnika na rzecz spółki, w drugim przez spółkę na rzecz wspólnika.

Uznanie, że przekazanie wspólnikowi przez spółkę nieruchomości w zamian za nabyte od tego wspólnika udziały w celu ich umorzenia nie podlega opodatkowaniu VAT naruszałoby zasadę powszechności, wynikającą z art. 1 ust. 2 Dyrektywy 112, która to zasada jest jedną z głównych zasad podatku od wartości dodanej, a także stawiałoby to w sytuacji korzystniejszej wspólnika, który otrzymuje towar (nieruchomość), od spółki, w stosunku do podmiotu niebędącego wspólnikiem.

Ten ostatni podmiot, bowiem nabywając nieruchomości od spółki został by zobowiązany do poniesienia ciężaru VAT. Powszechność opodatkowania oznacza opodatkowanie całego obrotu, stosowanie jednolitych zasad opodatkowania na danym rynku bez względu na to, skąd towar pochodzi, a także wymóg obciążenia podatkiem każdego obrotu niezależnie od tego, przez kogo on jest wykonywany.

Komentarz eksperta

Wyrok ten jest przełomowy. Konsekwencją tego stanowiska jest to, że w sytuacji, gdy przekazywane towary zostały przez podatnika kupione do celów działalności gospodarczej, to wówczas transakcja ich przekazania udziałowcowi, odbywająca się także w ramach instytucji umorzenia udziałów – stanowi dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlegającą opodatkowaniu.

Kinga Hanna Stachowiak, ekspert z kancelarii prawnej Skarbiec

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Najważniejsze zmiany w podatkach 2016 roku

pobierz

Imprezy integracyjne

pobierz

Zmiany w podatkach 2016

pobierz

Sprawdź, jak rozliczać VAT przy okresowym braku sprzedaży

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 38992 )
Array ( [docId] => 38992 )