Wynagrodzenie zasadnicze jako podstawa wymiaru trzynastki

Na równi z „normalnym” wynagrodzeniem należy też potraktować wynagrodzenie za godziny nadliczbowe. Jest to bowiem wynagrodzenie za pracę i jako takie zawsze podlega zaliczeniu do podstawy wymiaru trzynastki. Pamiętać jednak należy o terminach wypłaty. Jeżeli termin wypłaty przypada już w kolejnym roku kalendarzowym, należności wypracowane w bieżącym roku, ale wypłacone w następnym, będą zaliczone do podstawy wymiaru trzynastki za następny rok.

Kodeks pracy nie określa wprost składników wynagrodzenia, możemy je jednak znaleźć w przepisach ustaw pragmatycznych, regulujących status danej grupy pracowników. Jeżeli przepisy poszczególnych ustaw wskazują na możliwość wypłacania różnych składników w sposób regularny, comiesięczny, to należy uznać, że wszystkie składniki wymienione w danych przepisach zaliczają się do podstawy wymiaru trzynastki.

Aby stwierdzić, które ze składników – poza wynagrodzeniem zasadniczym – mogą być wprowadzone do podstawy wymiaru trzynastki, należy najpierw ustalić, jaki jest ich charakter, jak są wypłacane i czy mogą być zaliczone do tej podstawy na mocy przepisów szczególnych.

Przykładowo ustawa o pracownikach samorządowych przewiduje następujące składniki płacowe dla samorządowców:

• wynagrodzenie zasadnicze,
• dodatek za wieloletnią pracę,
• nagrodę jubileuszową,
• jednorazową odprawę w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
• dodatek specjalny,
• dodatek funkcyjny,
• nagrodę pieniężną za szczególne osiągnięcia w pracy.

Dodatki takie jak funkcyjny lub specjalny mogą, ale nie muszą być przyznawane (prawo do nich może wynikać albo z zajmowanego stanowiska, albo z zakresu i ilości obowiązków). Wszystkie jednak dodatki płacowe, gdy już zostaną przyznane, co do zasady są wypłacane regularnie co miesiąc. Te elementy składają się na comiesięczne wynagrodzenie i powinny stanowić podstawę wymiaru świadczeń urlopowych (wynagrodzenia lub ekwiwalentu), a tym samym także podstawę wymiaru trzynastki.

Wyłączeniu z podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego, ekwiwalentu za urlop i tym samym z podstawy wymiaru trzynastki podlegają:

• jednorazowe lub nieperiodyczne wypłaty za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
• wynagrodzenie za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
• gratyfikacje (nagrody) jubileuszowe,
• wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
• ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy,
• dodatkowe wynagrodzenie radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
• wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
• kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• nagrody z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
• odprawy emerytalne lub rentowe albo inne odprawy pieniężne,
• wynagrodzenia i odszkodowania przysługujące w razie rozwiązania stosunku pracy.

Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, mimo iż jest wyłączone z podstawy wymiaru ekwiwalentu urlopowego, podlega zaliczeniu do podstawy wymiaru trzynastki.

Jeżeli dany składnik nie jest z mocy rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (r.u.w.) wyłączony z podstawy wymiaru ekwiwalentu za urlop, to należy zaliczyć go do podstawy wymiaru trzynastki. Bez znaczenia jest źródło jego wypłaty, np. budżetowe czy inne. Przykładem mogą być tu dodatki specjalne wypłacane np. pracownikom samorządowym ze środków pomocowych Unii Europejskiej, w przypadkach gdy różnego rodzaju programy pomocowe lub programy, na które pozyskano środki z funduszów spójności lub innych, przewidują także środki na dodatkowe wynagrodzenia osobowe, dla pracowników kierujących tymi projektami.