Faktura na rzecz unijnego podatnika powinna wskazywać jego NIP UE

W przypadkach gdy rozpoczęcie i zakończenie usługi transportowej w zakresie przewozu towarów ma miejsce na terenie dwóch różnych państw członkowskich Unii Europejskiej, występuje wewnątrzwspólnotowa usługa transportu towarów. Zasadą jest, że tego rodzaju usługi wykonywane na rzecz podatników VAT są opodatkowane w miejscu siedziby tych podmiotów. Stanowi o tym art. 28b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT). Natomiast w sytuacji, gdy transport towarów dokonywany jest na rzecz niepodatnika, usługa ta będzie opodatkowana w miejscu, w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości (art. 28f ust. 2 ustawy o VAT). Wyjątek dotyczy m.in. sytuacji, gdy transport towarów rozpoczynający się i kończący na terytorium dwóch różnych państw członkowskich UE, wykonywany na rzecz niepodatnika, jest opodatkowany w miejscu rozpoczęcia transportu towarów (art. 28f ust. 3 ustawy o VAT).

Jeżeli nabywcą usługi transportowej wykonywanej przez polskiego przewoźnika jest podatnik z innego państwa UE, nie będzie ona podlegać opodatkowaniu w Polsce. W takim bowiem przypadku powinna być ona objęta VAT za granicą, tj. państwie, gdzie jej odbiorca ma siedzibę. W związku z tym krajowy przewoźnik powinien wystawić fakturę NP, w której wykaże kwotę należności bez podatku. Taki dokument powinien zawierać stwierdzenie, że podatek rozliczy nabywca usługi (odwrotne obciążenie) oraz NIP UE (czyli z odpowiednim „krajowym” przedrostkiem) tego nabywcy.

Może się jednak zdarzyć, że zagraniczny kontrahent nie poda krajowemu przewoźnikowi swojego unijnego NIP (tj. numeru, pod którym jest zidentyfikowany w swoim państwie na potrzeby podatku od wartości dodanej). Wówczas usługa zostanie potraktowana jako świadczona na rzecz konsumenta (niepodatnika). Zgodnie z art. 28f ust. 3 ustawy o VAT za miejsce świadczenia takiej usługi uważa się kraj, w którym transport się rozpoczyna. Oznacza to, że jeśli miejscem rozpoczęcia transportu jest Polska, to całą usługę należy wykazać na polskiej fakturze VAT ze stawką krajową w wysokości 23%.

Natomiast jeśli usługa transportowa realizowana jest w kierunku odwrotnym, tj. z innego kraju UE do Polski, to polski przewoźnik (usługodawca) będzie musiał zarejestrować się w tamtym kraju i tam rozliczyć się z tej czynności według obowiązującej w nim stawki podatku od wartości dodanej. W deklaracji składanej w Polsce nie wykaże obrotu z tego tytułu.