Ubezpieczenie pracownika na urlopie wychowawczym

Kategoria: Dokumentacja ZUS
Data: 15-11-2013 r.

Ubezpieczeniom z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym podlegają osoby, które nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz nie mają innego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych. Osoby te są objęte także obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, w przypadku gdy nie podlegają temu ubezpieczeniu z innego tytułu.

Od 1 stycznia 2012 r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop.

 

Do ustalenia przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia należy uwzględniać wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy, jeśli tylko stanowiło podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowi natomiast od 1 stycznia 2013 r. kwota specjalnego zasiłku opiekuńczego (520 zł).

Składki emerytalne, rentowe i zdrowotne, które są finansowane z budżetu państwa z tytułu urlopu wychowawczego, wykazuje się w raportach z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 00. Okres urlopu wychowawczego udzielonego na podstawie:

  • art. 186 § 1 Kodeksu pracy – powinien być wykazywany w raporcie ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 00 i kodem przerwy 121,

  • art. 186 § 2 Kodeksu pracy – należy wykazać w raporcie ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 00 z kodem przerwy 122.

Urlop wychowawczy, podobnie jak urlop macierzyński, najczęściej rozpoczyna się lub kończy w trakcie miesiąca kalendarzowego. Oznacza to, że w danym miesiącu pracownik podlega ubezpieczeniom z dwóch tytułów: pozostawania w stosunku pracy lub pobierania zasiłku macierzyńskiego i z tytułu pobytu na urlopie wychowawczym. Wiąże się to z koniecznością wypełnienia i złożenia w ZUS dodatkowych formularzy.

Przykład:

Krystyna M. do 18 czerwca 2013 r. pobierała zasiłek macierzyński, którego płatnikiem był jej pracodawca. Z tego tytułu otrzymała w czerwcu kwotę 2.986,50 zł. Z dniem 19 czerwca rozpoczęła korzystanie z urlopu wychowawczego. Według ustaleń pracodawcy składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu pobytu na wspomnianym urlopie powinny być liczone od kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Oznacza to, że pełna podstawa składek w czerwcu wynosiła 2.244,03 zł. Z uwagi na rozpoczęcie urlopu wychowawczego w trakcie miesiąca podstawa ta powinna zostać jednak zmniejszona do kwoty 897,60 zł (2.244,03 zł – pełna podstawa : 30 – liczba dni w czerwcu × 12 – liczba dni podlegania w maju ubezpieczeniom z tytułu urlopu wychowawczego).
Za czerwiec 2013 roku pani Krystyna powinna być wykazana przez pracodawcę w następujących raportach miesięcznych:

  • ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od cyfr 12 40, gdzie należało wykazać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty wypłaconego zasiłku macierzyńskiego (2.986,50 zł),

  • ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od cyfr 01 10, kodem świadczenia/przerwy 311, okresem od 1.06.2013 do 18.06.2013, liczbą 18 jako liczbą dni zasiłkowych/liczbą wypłat oraz kwotą 2.986,50 zł,

  • ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od cyfr 12 11, w którym powinny być wykazane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wynoszącej 897,60 zł oraz na ubezpieczenie zdrowotne od kwoty 520 zł, ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od cyfr 01 10, cyfrą 121 lub 122 jako kodem świadczenia/przerwy, okresem od 19.06.2013 do 30.06.2013 oraz liczbą 12 jako liczbą dni zasiłkowych/liczbą wypłat; pole dotyczące kwoty powinno pozostać puste. Rozpoczęcie albo zakończenie urlopu wychowawczego w trakcie miesiąca skutkuje również koniecznością przeliczenia podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych.


Wobec osób podlegających ubezpieczeniom z tego tytułu ma bowiem zastosowanie art. 18 ust. 9 ustawy systemowej. Przepis ten stanowi, że za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i z tego powodu trwały tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie. Dzieli się ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i potem mnoży przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu.

Przeliczeń takich nie stosuje się natomiast wobec składki zdrowotnej, ponieważ jest miesięczna i niepodzielna. Pamiętać należy, że gdyby w kolejnych miesiącach urlopu wychowawczego były wypłacane przychody ze stosunku pracy podlegające oskładkowaniu, wówczas poza wymienionymi raportami konieczne będzie złożenie również raportu imiennego ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 00, w którym zostaną rozliczone składki od przychodów ze stosunku pracy.

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Oskładkowanie umów cywilnoprawnych – 11 odpowiedzi na pytania

pobierz

Okres zasiłkowy

pobierz

Jak rozliczać ekwiwalent za niewykorzystany urlop w 2017 roku

pobierz

Dokumenty ubezpieczeniowe – 8 odpowiedzi na pytania

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 32552 )
Array ( [docId] => 32552 )