Pracownikowi, któremu umowa o pracę wygasła z dniem śmierci pracodawcy, przysługuje odszkodowanie, którego wysokość zależy od rodzaju zawartej umowy o pracę. W przypadku umowy na czas nieokreślony należy się odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a gdy umowa o pracę była zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.
Śmierć pracodawcy nie zawsze musi jednak prowadzić do wygaśnięcia umowy o pracę i wypłaty pracownikowi odszkodowania. Może bowiem nastąpić przejęcie pracownika przez następcę zmarłego pracodawcy, np. w trybie art. 231 kp. W razie zaś wygaśnięcia umowy o pracę z powodu roszczenie o odszkodowanie przysługuje pracownikowi do spadkobierców zmarłego pracodawcy. Odszkodowania te wchodzą bowiem do masy spadkowej.
Obliczając wysokość odszkodowania czy odprawy należy przede wszystkim obliczyć średnie miesięczne wynagrodzenie pracownika.
Sposób obliczania takiego wynagrodzenia zależy od rodzaju wynagrodzeń w
miesiącach branych pod uwagę. I tak, składniki w stawce miesięcznej w
stałej wysokości (np. miesięczne wynagrodzenie zasadnicze, stała premia
regulaminowa czy stały dodatek funkcyjny/stażowy) uwzględnia się
w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu nabycia prawa do
świadczenia.
Zmienne zaś elementy wynagrodzenia, przysługujące za okresy nie dłuższe niż miesiąc (premie regulaminowe w zmiennej wysokości, wynagrodzenie określone za pomocą prowizji lub stawki godzinowej/akordowej), uwzględnia się w przeciętnej wysokości z okresu 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do świadczenia. Z kolei składniki należne za okresy dłuższe niż miesiąc (np. regulaminowa premia kwartalna, prowizja półroczna) uwzględnia się w średniej wysokości z 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do świadczenia.
Przykład:Pracownik zmarł 11 kwietnia br. Staż jego pracy wynosił 14 lat. Pracownik otrzymywał stałą pensję zasadniczą w wysokości 3.500 zł, dodatek stażowy 400 zł oraz zmienne premie miesięczne. W okresie 3 miesięcy poprzedzających wygaśnięcie stosunku pracy otrzymał następujące premie: w styczniu 500 zł, w lutym 400 zł, w marciu 600 zł. Zmarły pozostawił żonę. Małżonce zmarłego pracownika przysługuje zatem odprawa w wysokości jego 3-miesięcznego wynagrodzenia.
Wyliczenie wysokości odprawy
|
Średnia premia za okres 3 miesięcy
|
- 500 zł + 400 zł + 600 zł = 1.500 zł
- 1.500 zł / 3 = 500 zł
|
|
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie:
|
3.500 zł (stałe wynagrodzenie) + 400 zł (dodatek stażowy) + 500 zł (przeciętna premia) = 4.400 zł
|
|
Odprawa
|
4.400 zł × 3 = 13.200 zł
|
W związku z tym, że osobą uprawnioną do odprawy pośmiertnej jest tylko żona zmarłego, wysokość przysługującej jej odprawy wyniesie połowę wyliczonej kwoty, czyli 6.600 zł (13.200 zł : 2). Gdyby zaś, oprócz żony, uprawnionymi do odprawy były jeszcze inne osoby, np. 2 dzieci zmarłego pracownika i jego żony, kwotę 13.200 zł trzeba by było podzielić przez 3. Wówczas każda z tych osób otrzymałaby po 4.400 zł.
Podstawa prawna:
§ 15–17 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.).
Paulina Rybicka-Telec, prawnik
Zobacz także:
